Το
ημερολογιο της διαδικασίας
Ασπίδα του Αχιλλέα
1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης
7
Γενάρη 2013
Η διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο
μιας μνήμης του είναι μια διαδικασία που θα διαρκέσει από τον Φεβρουάριο
2013 έως τον Νοέμβριο 2013. Χάρη στην υποστήριξη του συλλέκτη Γρηγοριάδη θα
εργαστώ πάνω στην ανασύσταση μιας εφηβικής εικαστικής εμπειρίας που με
ακολουθεί (με κατατρύχει θα έλεγα) σε όλη τη διάρκεια της εξέλιξής μου ως
καλλιτέχνη.
Ζωγράφιζα από μικρός,
από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Ζωγράφιζα ασταμάτητα συνειδητά και διαρκώς.
Η Ζωγραφική ήταν, και είναι, για μένα μια διαρκής ανάγκη, εμμονή θα την
χαρακτήριζαν μερικοί που δεν μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτήν. Αυτό είχε εγγραφεί
μέσα μου από τότε που σκέφτομαι τον εαυτό μου και δεν πρόκειται να με
εγκαταλείψει ποτέ. Ζωγραφική δεν είναι για μένα μια δεξιότητα ή μια μορφή
επικοινωνίας που κάποια στιγμή εμφανίστηκε. Πολύ περισσότερο δεν είναι η ανάγκη
μιας ευκαιρίας επαγγελματικής αποκατάστασης ή η εκδήλωση ενός απωθημένου. Ζωγραφική είναι το υπαρξιακό μου Είναι.
Έφηβος ακόμη, το 1978 είχα την ιδέα μετά από
προτροπή του καθηγητή μου στα Αρχαία, Βάσου Καραγεωργίου, να ζωγραφίσω την
Ασπίδα του Αχιλλέα. Σκέφτηκα τότε να φτιάξει ένα στρογγυλό έργο όπου θα
αναπτύσσονταν όλες οι εικόνες που περιγράφει ο Όμηρος στην Σ Ραψωδία της Ιλιάδας:
ἐν μὲν γαῖαν
ἔτευξ᾽, ἐν δ᾽ οὐρανόν, ἐν δὲ θάλασσαν,
ἠέλιόν τ᾽ ἀκάμαντα σελήνην τε πλήθουσαν,
ἐν δὲ τὰ τείρεα πάντα, τά τ᾽ οὐρανὸς ἐστεφάνωται,
[…]
|
|
Βάζει τη γης, βάζει τη
θάλασσα, βάζει τα ουράνια απάνω,
Βάζει τον ήλιο τον
ακούραστο, τ’ ολόγιομο φεγγάρι,
Αυτό το τείρεα πάντα δεν με εγκατέλειψε ποτέ.
Πως ζωγραφίζεται το “πάντα”; Στην αρχή ξεκίνησα δουλεύοντας πάνω σε προσχέδια
που σταδιακά θα δημιουργούσαν την ασπίδα, μέσα από μια κυριολεξία περιγραφής,
κάπως σαν έργα του Μπρέγκελ ή και του Θεόφιλου. Το έργο θα ήταν μια ζωγραφική
κυκλική επιφάνεια διαμέτρου 3
μέτρων περίπου που θα ήταν χωρισμένο σε περιοχές/ζώνες,
ανάλογα με την περιγραφή του Όμηρου. Σταδιακά, άρχισε να μπαίνει στη σκέψη του
Γιάννη Ζιώγα η ανάγκη να σχηματιστεί ένα κέλυφος που θα εμπεριείχε την Ασπίδα.
Πως θα μπορούσε να σχηματιστεί ένα περίβλημα για αυτή την Ασπίδα; Πως θα ήταν
δυνατόν να τοποθετηθεί η Ασπίδα, το κυκλικό αυτό έργο με ένα τέτοιο τρόπο ώστε
να αναδεικνύονται όλες του οι εικόνες; Στην
αρχή σκέφτηκα να την τοποθετήσω κατακόρυφα στον τοίχο και να υπάρχει
ένας μηχανισμός από το πίσω μέρος που να γυρίζει την Ασπίδα έτσι ώστε να μπορεί
κάποιος να το βλέπει συνολικά. Κατόπιν σκέφτηκα να την τοποθετήσω στην οροφή
έτσι ώστε να το περιεργάζεται κανείς από κάτω, κάτι σαν ένας Παντοκράτορας της
μυθολογίας. Κάπου εκεί άρχισε να σκέφτομαι την ιδέα να κατασκευάσω ένα κτίριο
γύρω από την Ασπίδα έτσι ώστε να σχηματίζονται διαδρομές που θα κατηύθυναν τον θεατή στο σημείο όπου ήταν
τοποθετημένη η Ασπίδα του Αχιλλέα. Από εκείνη την στιγμή και μετά, ξεκίνησε μια
διαδικασία όπου το ανάπτυγμα του κτιρίου αποκτούσε ένα ολοένα και πιο σημαντικό
ρόλο, μέχρι που στο τέλος, η εικόνα/πίνακας εξαφανίστηκε εντελώς. Η κατασκευή
αυτή ανασυντέθηκε με διάφορους τρόπους, είτε ως μεγάλη μακέτα του κτιρίου, είτε
ως γλυπτικές αναμορφώσεις, είτε ως αντικείμενα/κατασκευές, είτε ως ζωγραφικοί
πίνακες. Στην προσέγγιση αυτή συνδυάζεται η ουτοπία, το όνειρο της φαντασίας
ενός εφήβου, αλλά και η εμμονή στο απωθημένο ενός διαρκώς, επί σχεδόν τριάντα
χρόνων υπό κατασκευή έργου. Η Ασπίδα του
Αχιλλέα δημιουργείται διαρκώς με διάφορες τεχνικές, σε διάφορους τόπους
(Αθήνα, Ντητρόϊτ, Νέα Υόρκη, Φλώρινα) που ουσιαστικά είναι και οι τόποι όπου
έχω ζήσει.
Η διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο
μιας μνήμης ,θα παρουσιάσει το σύνολο αυτής της διαδικασίας με δύο
παράλληλους τρόπους: ο ένας είναι ότι θα
δημιουργηθεί ένας χώρος στην υπό διαμόρφωση Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη, όπου θα εργαστώ
κατασκευάζοντας τις τωρινές εκδοχές της Ασπίδας
του Αχιλλέα, ενώ ο δεύτερος θα παρουσιάσει τα έργα που έχουν δημιουργηθεί
μέχρι τώρα. Η διαδικασία θα είναι ανοικτή στο κοινό, θα υπάρχουν ώρες στις
οποίες το κοινό θα συμμετέχει και θα επισκέπτεται τον χώρο σε ένα διάλογο με
τον καλλιτέχνη. Τουλάχιστον μια φορά τον μήνα ο καλλιτέχνης και ο καλλιτεχνικός
Διευθυντής της Πινακοθήκης Παναγιώτης Παπαδόπουλος θα συνομιλούν με το κοινό
για το έργο, τη σημασία του, το στάδιο πραγμάτωσής του. Στα μέσα του φθινοπώρου
2013, θα υπάρξει μια συνολική παρουσίαση όλων των έργων που σχετίζονται με την Ασπίδα του Αχιλλέα, τόσο εκείνων των
παλαιότερων ετών, όσο και όσων δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της περιόδου
εργασίας στον μελλοντικό χώρο της Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη. Το γεγονός ότι η
διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013,
το απωθημένο μιας μνήμης, πραγματοποιείται στον μελλοντικό χώρο της
Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη προσδίδει στο γεγονός έναν πρόσθετο ρόλο: ενεργοποιείται
το μελλοντικό κέλυφος που θα στεγάσει ένα χώρο πολιτισμού, με την ενέργεια
κατασκευής ενός έργου τέχνης. Μέσα σε ένα υπό κατασκευή χώρο (Γλυπτοθήκη
Γρηγοριάδη), δημιουργείται μια διαδικασία κατασκευής ενός έργου τέχνης (Ασπίδα του Αχιλλέα).
Η πρώτη συνάντηση για την Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης, ορίζεται
για τον Μάιο 2013 στην Πινακοθήκη Γρηγοριάδη. Η ερμηνεία ενός μύθου του
σύγχρονου καλλιτέχνη συναντά τη λαϊκή παράδοση και πραγματοποιείται μια γέφυρα
ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Συχνά η Αρχαία
Ελληνική Μυθολογία μετασχηματίζεται σε ένα χώρο που δεν μπορεί να συμπεριλάβει
μια σύγχρονη βιωματική προσέγγιση. Η Ασπίδα
του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης, διαπραγματεύεται αυτό το
θέμα και παρουσιάζει μια σύγχρονη προσέγγιση όπου σε ένα ανοικτό εργαστήρι
αναπτύσσεται με ένα σχεσιακό τρόπο η διαδικασία διαπραγμάτευσης ενός
μυθολογικού θέματος. Θα υπάρξει μια παρουσίαση της ιδέας, των εικόνων που έχω
δημιουργήσει κατά την διάρκεια των προηγούμενων χρόνων, αλλά και της
διαδικασίας που θα ενεργοποιηθεί στην Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη.
17 Γενάρη 2013
Και ταυτόχρονα υπάρχουν οι μικρές ιστορίες
του δρόμου που συνεχίζουν να υπάρχουν παράλληλα.
Ήμουν στο
λεωφορείο των 8:15 για Χαλκίδα. Το πήρα από την Κάτω Κηφισιά κι ήταν σχεδόν
γεμάτο από επιβάτες που είχαν ανέβει στα Λιόσια, στα Κάτω Πατήσια, στη
Μεταμόρφωση. Κάθισα δίπλα σε ένα Πακιστανό.
Ο άνθρωπός κρατούσε μια ροζ πλαστική σακούλα της λαϊκής. Την
άνοιξε, έβγαλε από μέσα μια άλλη πλαστική σακούλα επίσης της λαϊκής αλλά
γαλάζια αυτή τη φορά. Από μέσα έβγαλε ένα κάδρο κάπως μακρόστενο γύρω στο 40
επί 20 εκατοστά .
Εκεί υπήρχε ένα διπλό πορτραίτο: το δικό του κι ενός άλλου άνδρα της ίδιας
περίπου ηλικίας. Και οι δύο φορούσαν κουστούμι. Το φόντο ήταν ένα έντονο μπλε προς
το τυρκουάζ. Χάιδευε το κάδρο και την άλλη φιγούρα με μια συγκίνηση που
διαπερνούσε ακόμη κι εμένα που καθόμουν δίπλα του. Αυτό το έκανε σε όλη τη
διαδρομή μέχρι την Χαλκίδα. Θυμήθηκα ότι οι πακιστανοί μετανάστες έχουν
ως έθιμο να φωτογραφίζονται και το ίδιο να κάνει ένας αγαπημένος συγγενής τους
που ίσως τον δουν μετά από δεκαετίες. Τις δύο φωτογραφίες τις βάζουν πλάι-πλάι
στην ίδια επιφάνεια κι αυτό το διπλό πορτραίτο/κολάζ είναι ότι κουβαλάν από την
οικογένειά τους. Ο άνθρωπος βίωνε, κι εγώ μαζί με αυτόν, με σχεδόν ηλεκτρισμένη
φόρτιση μια τελετή συνάντησης, νοερής συνομιλίας. Χάιδευε το ξύλινο κάδρο γύρω
από την εικόνα, χωρίς να ξεκολλήσει τα μάτια του από αυτήν.
Πλησιάσαμε στην Χαλκίδα, το συναπάντημά του με την εικόνα
είχε ήδη κρατήσει σχεδόν μια ώρα.
Ξαναέβαλε την εικόνα ευλαβικά στην μπλε σακούλα, μετά στη ροζ. Και αφού
την έκρυψε σε μια μεγαλύτερη, γύρισε, με κοίταξε κατάματα και με ρώτησε:
-Χρήση;Χρήση;
-Δεν καταλαβαίνω...
-Χρίση; Χρίση;
-Δεν καταλαβαίνω…….μήπως θες να μου πεις: κρίση...κρίση;
-Ναι, Κρίση, κρίση.
13
Απριλίου 2013
Πρώτη μέρα καταγραφής
των έργων, σχέδια από το 1983. Βοηθάει η Σοφία. Μετρήσεις, αναδρομές, φόρτιση.
Κάθε μέτρηση δεν είναι απλώς μέτρηση, είναι κατά-μέτρηση. Είναι η δυνατότητα
που δημιουργείται σε μένα αλλά και σε
όσους πορευθούν στην διαδικασία να επικοινωνούν με αυτήν την αναδρομή. Κοιτάζω
αυτές τις ταλαιπωρημένες επιφάνειες και σκέφτομαι όλα όσα τα ενεργοποίησαν: τις
μνήμες, τις προθέσεις, τις επιδιώξεις. Κα μετά όλα όσα θα μπορέσουν να τις
ενεργοποιήσουν. Το σχέδιο είναι συχνά αμήχανο αλλά και ειλικρινές. Επαρκές στο
να δείξει την ιδέα.
14
Απριλίου 2013
Ή κινείσαι αναζητώντας
κάτι που πιστεύεις ότι υπάρχει, ή κινείσαι αναζητώντας αποδείξεις ότι υπάρχει
κάτι που έχουν πλάσει οι υποθέσεις των άλλων, ή κινείσαι μη γνωρίζοντας ότι και
αν υπάρχει κάτι ή κινείσαι γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα παρά μόνο οι
προβολές της οντότητάς σου.
15
Απριλίου 2013
Σωκράτης
ὀφθαλμὸς ἄρ' εἰ μέλλει ἰδεῖν αὑτόν, εἰς ὀφθαλμὸν αὐτῷ βλεπτέον, καὶ τοῦ ὄμματος εἰς ἐκεῖνον τὸν τόπον ἐν ᾧ τυγχάνει ἡ ὀφθαλμοῦ ἀρετὴ ἐγγιγνομένη: ἔστι δὲ τοῦτό που ὄψις;
Ἀλκιβιάδης
οὕτως.
Σωκράτης
ἆρ' οὖν, ὦ φίλε Ἀλκιβιάδη, καὶ ψυχὴ εἰ μέλλει γνώσεσθαι αὑτήν, εἰς ψυχὴν αὐτῇ βλεπτέον, καὶ μάλιστ' εἰς τοῦτον αὐτῆς τὸν τόπον ἐν ᾧ ἐγγίγνεται ἡ ψυχῆς ἀρετή, σοφία, καὶ εἰς ἄλλο ᾧ τοῦτο τυγχάνει ὅμοιον ὄν;
Ἀλκιβιάδης
ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατες.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Σωκράτης
Το μάτι επομένως, αν πρόκειται να δει τον εαυτό του, πρέπει (αυτό το ίδιο) να δει στο μάτι, και σ’εκείνο
τον τόπο (σημείο) του ματιού, στο οποίο
τυχαίνει να βρίσκεται η αρετή του ματιού˙ είναι αυτό σε κάποια περίπτωση όραση(θέαση);
Αλκιβιάδης
Έτσι (είναι).
Σωκράτης
Λοιπόν, φίλε Αλκιβιάδη, και η ψυχή αν πρόκειται να γνωρίσει τον εαυτό της, στην ψυχή πρέπει (η ίδια) να
κοιτάξει και κυρίως σ’αυτό τον τόπο της,
στον οποίο βρίσκεται η αρετή της ψυχής, η σοφία, και σ’άλλο (σημείο), με το
οποίο τούτο τυχαίνει να είναι όμοιο;
Αλκιβιάδης
Εγώ,
τουλάχιστον, έτσι νομίζω Σωκράτη.
(Αλκιβιάδης Α, 133b)
Οπως λοιπόν:
ὀφθαλμὸς ἄρ' εἰ μέλλει ἰδεῖν αὑτόν, εἰς ὀφθαλμὸν αὐτῷ
βλεπτέον
ή όπως:
ψυχὴ εἰ μέλλει γνώσεσθαι αὑτήν, εἰς ψυχὴν αὐτῇ βλεπτέον
Ετσι και:
αντικείμενο εἰ μέλλει γνώσεσθαι αὑτό, εἰς
αντικείμενο αὐτό
βλεπτέον
16
Απριλίου 2013
Και βέβαια ο Σεφέρης…………….
ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ
Και ψυχή
ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν
εις ψυχήν
αυτή βλεπτέον:
τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε στον καθρέφτη.
ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν
εις ψυχήν
αυτή βλεπτέον:
τον ξένο και τον εχθρό τον είδαμε στον καθρέφτη.
Ήτανε
καλά παιδιά οι σύντροφοι, δε φωνάζαν
ούτε από τον κάματο ούτε από τη δίψα ούτε από την
παγωνιά,
είχανε το φέρσιμο των δέντρων και των κυμάτων
που δέχουνται τον άνεμο και τη βροχή
δέχουνται τη νύχτα και τον ήλιο
χωρίς ν' αλλάζουν μέσα στην αλλαγή.
Ήτανε καλά παιδιά, μέρες ολόκληρες
ίδρωναν στο κουπί με χαμηλωμένα μάτια
ανασαίνοντας με ρυθμό
και το αίμα τους κοκκίνιζε ένα δέρμα υποταγμένο.
Κάποτε τραγούδησαν, με χαμηλωμένα μάτια
όταν περάσαμε το ερημόνησο με τις αραποσυκιές
κατά τη δύση, πέρα από τον κάβο των σκύλων
που γαβγίζουν.
Ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν, έλεγαν
εις ψυχήν βλεπτέον, έλεγαν
και τα κουπιά χτυπούσαν το χρυσάφι του πελάγου
μέσα στο ηλιόγερμα.
Περάσαμε κάβους πολλούς πολλά νησιά τη θάλασσα
που φέρνει την άλλη θάλασσα, γλάρους και φώκιες.
Δυστυχισμένες γυναίκες κάποτε με ολολυγμούς
κλαίγανε τα χαμένα τους παιδιά
κι άλλες αγριεμένες γύρευαν το Μεγαλέξαντρο
και δόξες βυθισμένες στα βάθη της Ασίας.
Αράξαμε σ' ακρογιαλιές γεμάτες αρώματα νυχτερινά
με κελαηδίσματα πουλιών, νερά που αφήνανε στα χέρια
τη μνήμη μιας μεγάλης ευτυχίας.
Μα δεν τελειώναν τα ταξίδια.
Οι ψυχές τους έγιναν ένα με τα κουπιά και τους σκαρμούς
με το σοβαρό πρόσωπο της πλώρης
με τ' αυλάκι του τιμονιού
με το νερό που έσπαζε τη μορφή τους.
Οι σύντροφοι τέλειωσαν με τη σειρά,
με χαμηλωμένα μάτια. Τα κουπιά τους
δείχνουν το μέρος που κοιμούνται στ' ακρογιάλι.
ούτε από τον κάματο ούτε από τη δίψα ούτε από την
παγωνιά,
είχανε το φέρσιμο των δέντρων και των κυμάτων
που δέχουνται τον άνεμο και τη βροχή
δέχουνται τη νύχτα και τον ήλιο
χωρίς ν' αλλάζουν μέσα στην αλλαγή.
Ήτανε καλά παιδιά, μέρες ολόκληρες
ίδρωναν στο κουπί με χαμηλωμένα μάτια
ανασαίνοντας με ρυθμό
και το αίμα τους κοκκίνιζε ένα δέρμα υποταγμένο.
Κάποτε τραγούδησαν, με χαμηλωμένα μάτια
όταν περάσαμε το ερημόνησο με τις αραποσυκιές
κατά τη δύση, πέρα από τον κάβο των σκύλων
που γαβγίζουν.
Ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν, έλεγαν
εις ψυχήν βλεπτέον, έλεγαν
και τα κουπιά χτυπούσαν το χρυσάφι του πελάγου
μέσα στο ηλιόγερμα.
Περάσαμε κάβους πολλούς πολλά νησιά τη θάλασσα
που φέρνει την άλλη θάλασσα, γλάρους και φώκιες.
Δυστυχισμένες γυναίκες κάποτε με ολολυγμούς
κλαίγανε τα χαμένα τους παιδιά
κι άλλες αγριεμένες γύρευαν το Μεγαλέξαντρο
και δόξες βυθισμένες στα βάθη της Ασίας.
Αράξαμε σ' ακρογιαλιές γεμάτες αρώματα νυχτερινά
με κελαηδίσματα πουλιών, νερά που αφήνανε στα χέρια
τη μνήμη μιας μεγάλης ευτυχίας.
Μα δεν τελειώναν τα ταξίδια.
Οι ψυχές τους έγιναν ένα με τα κουπιά και τους σκαρμούς
με το σοβαρό πρόσωπο της πλώρης
με τ' αυλάκι του τιμονιού
με το νερό που έσπαζε τη μορφή τους.
Οι σύντροφοι τέλειωσαν με τη σειρά,
με χαμηλωμένα μάτια. Τα κουπιά τους
δείχνουν το μέρος που κοιμούνται στ' ακρογιάλι.
Κανείς
δεν τους θυμάται. Δικαιοσύνη.
ή τον Αναγνωστάκη……………
Δρόμοι
παλιοί που αγάπησα και μίσησα ατέλειωτα
κάτω απ’ τους ίσκιους των σπιτιών να περπατώ
κάτω απ’ τους ίσκιους των σπιτιών να περπατώ
νύχτες
των γυρισμών αναπότρεπτες κι η πόλη νεκρή
Την ασήμαντη παρουσία μου βρίσκω σε κάθε γωνιά
Την ασήμαντη παρουσία μου βρίσκω σε κάθε γωνιά
κάμε
να σ’ ανταμώσω, κάποτε, φάσμα χαμένο του τόπου μου κι εγώ
Ξεχασμένος
κι ατίθασος να περπατώ
κρατώντας
ακόμα μια σπίθα τρεμόσβηστη στις υγρές μου παλάμες
Και
προχωρούσα μέσα στη νύχτα χωρίς να γνωρίζω κανένα
κι
ούτε κανένας κι ούτε κανένας με γνώριζε με γνώριζε
Το Πρώτο Δελτίο Τύπου
Ασπίδα του Αχιλλέα
1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης
Η Πινακοθήκη Γρηγοριάδη
πρόκειται να επεκτείνει του χώρους της εγκαινιάζοντας τη Γλυπτοθήκη
Γρηγοριάδη. Στη Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη θα
στεγαστούν σημαντικά έργα της σύγχρονης Eλληνικής Γλυπτικής. Ο χώρος είναι
ακόμη υπό διαμόρφωση ωστόσο ενεργοποιείται με τη διαδικασία Ασπίδα
του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης του ζωγράφου Γιάννη Ζιώγα.
Η διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο
μιας μνήμης θα διαρκέσει από τον Μάιο
2013 έως τον Νοέμβριο 2013. Ο Γιάννης Ζιώγας με την υποστήριξη της Πινακοθήκης
Γρηγοριάδη, θα εργαστεί με θέμα την ανασύσταση μιας εφηβικής εικαστικής
εμπειρίας που τον ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της εξέλιξής του ως καλλιτέχνη
από το 1978 μέχρι τώρα.
Η διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο
μιας μνήμης, θα παρουσιάσει το σύνολο αυτής της διαδικασίας με δύο
παράλληλους τρόπους: ο ένας είναι ότι έχει
δημιουργηθεί ένας χώρος/ανοικτό εργαστήριο στην υπό διαμόρφωση Γλυπτοθήκη
Γρηγοριάδη, όπου ο Γιάννης Ζιώγας θα εργάζεται κατασκευάζοντας τις τωρινές
εκδοχές της Ασπίδας του Αχιλλέα, ενώ
ο δεύτερος θα παρουσιάσει τα έργα που έχουν δημιουργηθεί μέχρι τώρα. Η
διαδικασία θα είναι ανοικτή στο κοινό, θα υπάρχουν ώρες στις οποίες το κοινό θα
συμμετέχει και θα επισκέπτεται τον χώρο σε ένα διάλογο με τον καλλιτέχνη.
Τουλάχιστον μια φορά τον μήνα ο Γιάννης Ζιώγας και ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής
της Πινακοθήκης Παναγιώτης Παπαδόπουλος θα συνομιλούν με το κοινό για το έργο,
τη σημασία του, την κατάστασή του στο τρέχον στάδιο πραγμάτωσής του.
Στα τέλη του φθινοπώρου
2013, θα υπάρξει μια συνολική παρουσίαση όλων των έργων που σχετίζονται με την Ασπίδα του Αχιλλέα, τόσο εκείνων των
παλαιότερων ετών, όσο και όσων δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της περιόδου
εργασίας στον μελλοντικό χώρο της Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη.
Θα
υπάρχει διαρκή ενημέρωση για την εξέλιξη του έργου στο http://aspidatouachillea.blogspot.gr/
προσδίδοντας στην
διαδικασία μια σχεσιακή διάσταση συνδιαμόρφωσης του έργου τέχνης .
Το γεγονός ότι η
διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013,
το απωθημένο μιας μνήμης, πραγματοποιείται στον μελλοντικό χώρο της
Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη προσδίδει στο γεγονός έναν πρόσθετο ρόλο: ενεργοποιείται
το μελλοντικό κέλυφος που θα στεγάσει ένα χώρο πολιτισμού, με την ενέργεια
κατασκευής ενός έργου τέχνης. Μέσα σε ένα υπό κατασκευή χώρο (Γλυπτοθήκη
Γρηγοριάδη), δημιουργείται μια διαδικασία κατασκευής ενός σύγχρονου έργου
τέχνης (Ασπίδα του Αχιλλέα).
25
Απριλίου 2013
Άρα θα μπορούσε κανείς να το διευρύνει και να πει ότι το
αντικείμενο αν πρόκειται κανείς να το γνωρίσει δεν μπορεί να το γνωρίσει παρά
μόνο στο αντικείμενο. Το αντικείμενο έχει έναν ανιμισμό, ζωντανεύει τα πράματα,
τα ενεργοποιεί και δημιουργεί καταστάσεις που σχηματίζουν πραγματικότητες. Και η Ασπίδα που είναι και ψυχή και μάτι εις αντικείμενο αυτή βλεπτέα. Δεν μπορεί
κανείς να την δει παρά ως αντικείμενο που εμπεριέχει και μάτι και ψυχή.
27
Απριλίου 2013
Ο Σεφέρης ή ο
Αναγνωστάκης ό ένας με την μοναξιά του ταξιδευτή κι ο άλλος με την μοναξιά του
σύγχρονου περιπατητή αναζητούν τι; Αναζητούν το βλεπτέον. Εκείνο που μπορούμε να δούμε, εκείνο στο οποίο μπορούμε
να προστρέξουμε και να δούμε/βρούμε.
Σήμερα θα κατέβουμε στο
Νότιο Πεδίο των ορυχείων της Πτολεμαϊδας. Αναζητούμε και εκεί ένα βλεπτέον. Ίσως το βλεπτέον.
28
Απριλίου 2013
Όπου
συναντώ τη λέξη πεδίο και πάλι……………………………………………
Χθες επισκεφθήκαμε το ορυχείο του Νότιου
Πεδίου στα ορυχεία της Πτολεμαΐδα. Την επομένη από την επίσκεψη καταλαβαίνω την
σύμπτωση: Νότιο Πεδίο. Συναντώ το πεδίο και πάλι, να η συνάντηση.
Υπάρχουν καλλιτεχνικά
αντικείμενα, αντικείμενα ή συμβάντα. Καταστάσεις ή πράματα; Και που θα
αναζητήσουμε τα αντικείμενα; Κοιτάζουμε ένα μεγάλο όχημα για παράδειγμα στο
Νότιο Πεδίο (τι λέξη και αυτή) κι έχουμε
μπροστά μας το απόλυτο αντικείμενο: τεράστιο, επιβλητικό, ένα αντικείμενο που
ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις: την όραση με το μέγεθός του, την ακοή με τους
στρυφνούς ήχους του, την αφή με τους κραδασμούς που αλλοιώνουν το έδαφος, την
γεύση με το χώμα που στυφά το μεταφέρει ο αέρας στα χείλη, την όσφρηση που
είναι και αυτή διάχυτη παντού.
Ακόμη όμως και τότε τι
έχει σημασία το αντικείμενο ως τέτοιο ή η βίωση της εμπειρίας;
29
Απριλίου 2013
Η
διαδικασία και ο τρόπος που η διαδικασία αυτή μπορεί να ενεργοποιήσει μια πρωτογενή
ανασκόπηση στην πιο ουσιαστική παραδοχή, στην παραδοχή του ότι ως καλλιτέχνης
έχω παρελθόν, και ίσως και μέλλον. Θέλω μέσα από αυτή την εξάμηνη διαδικασία να
ανατρέξω στο ποιος ήμουν, ποιός είναι και τι θα ήθελα να γίνω. Δημιουργώ εικόνες, ανατρέχω στις εικόνες
σχηματίζω και πάλι τις εικόνες εκείνου του οποίου ήμουνα. Και μετά τι; Και μετά
ποιος; Και μετά πόσο;
Ας
μπορούσα να ήμουν κάτι περισσότερο από το παραπάνω.
2
Μαΐου 2013
Τα έργα μεταφέρονται
από το εργαστήρι στην Τζαβέλα στην Γλυπτοθήκη. Ανέσκαψα μέσα στο αρχετυπικό της
μνήμης των έργων μου. Βρήκα τα έργα/εγχαράξεις μνήμης και συνεχίζω.
Θα έρθει ο Καζαμίας να
πάρει τα έργα. Ο Κώστας με το επίθετο Καζαμίας είναι ο από πάντα μεταφορέας των
έργων της ελληνικής εικαστικής σκηνής. Τον γνωρίζω από το 1980 κάτι. Από τότε
πάντα ο λαθρόβειος πειρατομεταφορέας. Πάντα παρών, πάντα να βρίσκει λύσεις
πάντα να στριμώξει και το πιο δύσκολο ωράριο την δική μας ανάγκη.
Ένα άλλο σημαντικό με
τον Καζαμία είναι ότι αποτελεί την πιο ασφαλή πηγή πληροφοριών για τα
τεκταινόμενα στον εικαστικό χώρο. Αφού φορτώσει κανείς τα έργα του κάθεται στον
φθαρμένο μουσαμά του συνοδηγού και
αναχωρεί προς τον προορισμό. Συνήθως σε αυτή την διπλανή θέση
στριμώχνεται κανείς με τον βοηθό του Καζαμία και σε αυτό το ασφυκτικό περιβάλλον
πορεύεται κανείς προς την διεκπεραίωση της μεταφοράς. Εκεί σε αυτό το
στριμωγμένο σημεία ακούει κανείς όλα όσα γίνονται στον εικαστικό χώρο. Εκεί
μπορεί κανείς να μάθει πόσο πουλάει κανείς, πόση κινητικότητα έχει και μερικές
ωραίες πολύ χαρακτηριστικές ιστορίες. Όπως:
Κάποια
στιγμή κατέβαζα στην Ζουμπουλάκη κάποια έργα. Ήταν εκεί ο Μόραλης και η
Ζουμπουλάκη που προσπαθούσε να πείσει τον Μόραλη να κάνει μια ατομική έκθεση. Ο
Μόραλης, ήδη στα ’80 τα του, αρνιόταν λέγοντας
-Που
να κάθομαι να δουλέψω για μια ατομική, να παραγγέλνω τελλάρα, χρώματα…
Λίγες
μέρες αργότερα μου τηλεφωνάει η Ζουμπουλάκη και μου λέει:
-Πήγαινε
στο τάδε κατάστημα με υλικά φόρτωσε υλικά και πήγαινέ τα στο σπίτι του Μόραλη
στην Αίγινα.
Πηγαίνω
φορτώνω το φορτηγό γεμάτο με τελλάρα και υλικά και την επόμενη φεύγω για
Αίγινα. Φτάνω στο σπίτι του Μόραλη κι όταν κτυπώ την πόρτα και μου ανοίγει
χλώμιασε· δεν τον είχε ειδοποιήσει η Ζουμπουλάκη. Τελικά παρέλαβε τα υλικά και
τα τελλάρα. Ήταν η τελευταία του
ατομική.
Περιμένοντας τον Καζαμία
λοιπόν να κουβαλήσει όλα εκείνα που συνιστούν τις μνήμες εγκιβωτισμένες σε ένα
δοχείο μνήμης την ασπίδα.
3
Μαΐου 2013
Τείρεα
τα άστρα δια το είρειν, ο εστιν αγγέλειν, πότε τα μέλλοντα ούτω λέγονται ή παρά
το τείρεσθαι τους εξ’ αυτών βληθέντας και ότι το τι της λέξεως δια δίφθογγον
γράφεται 1150, 40 και
αλλαχού δε ότι τείρεα τα άστραπαρά το σειριάν, ο δ’ εστί αστράπτειν και λάμπειν
ίσως, λέγονται ή δε και σείρια τα αυτά λέγονται 1709, 54.
[…]
Τειρεσίας:
Θηβαίος μάντης, ότι παρά το είρειν ή παρά τα τείρεα ό δηλεί τα άστρα
[…] [1]
Η
πρώτη μέρα ήταν μέρα της βίωσης του χώρου. Είναι η ώρα όπου ο χώρος
μετατρέπεται σε πεδίο. Ο μελλοντικός χώρος της Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη είναι ο
αχανής κοινός υπόγειος χώρος πέντε πολυκατοικιών που είναι κτισμένες πάνω σε ένα
νταμάρι. Το υπόγειο αυτό έχει ύψος μέχρι και έξι μέτρα και είναι ένας χώρος
όπου μπορούν να χωρέσουν τα τείρεα πάντα.
Ο μετασχηματισμός ενός χώρου σε πεδίο είναι η πιο ίσως ουσιαστική στιγμή της
εικαστικής διαδικασίας· είναι η στιγμή όπου το πανί του μουσαμά μετατρέπεται σε
χώρο υποδοχής της εκφραστικής αναγκαιότητας. Είναι τότε όπου ένα τοπίο παύει να
είναι τοπίο και γίνεται χώρος ενατένισης της δημιουργικής εκφραστικότητας.
Είναι εκεί όπου τα αντικείμενα μετατρέπονται σε συμβάντα. Θα μπορέσει η
μελλοντική γλυπτοθήκη να μετατραπεί σε πεδίο ενεργειών ή θα παραμείνει ένα
κέλυφος αντικειμένων;
4
Μαΐου 2013
Θυμήθηκα
τον Τσίγκο κι ένα συγκινητικό κείμενο της Καίτης Διαλείσμα που είχε δημοσιευθεί
στον Ζυγό. Ο Τσίγκος είχε διαφύγει στην
Μέση Ανατολή και είχε συμμετάσχει στο Κίνημα της Μέσης Ανατολής. Μετά
τον πόλεμο έφυγε για το Παρίσι, γνώρισε την Έμιλυ Τσίγκου, άρχισε να πίνει
μέχρι που ουσιαστικά τον σκότωσε το ποτό.
[…]
Ναι θυμάται: τον πόλεμο του ’40, τη φυγή
στη Μέση ανατολή, τον κρυφό Ελληνισμό του Ικονίου, το Ελ-Αλαμέιν, τη στάση
–όχι, τη διαμαρτυρία θα την πουν με ένα στόμα ο Θανάσης και οι Μεσανατολίτες-
το σύρμα, την εικονική εκτέλεση και την απαγγελία της χάρης από τον Άγγλο
αξιωματικό, την απομόνωση, τα υψίπεδα του Σουδάν.
-Δεν
μπορώ να σε βλέπω σε αυτή την κατάσταση. Όταν πίνεις να μην έρχεσαι. Ακούς; Τι
έγινε το τρυφερό παιδί που ήθελε να ταξιδέψει καβάλλα στο μικρό άσπρο σύννεφο;
Δεν καταλαβαίνω; Τι έγινε; Είναι η φωνή του αγαπημένου συγγενικού προσώπου.
Γονατίζει μπροστά της,
διπλώνεται στα δύο:
-Όχι,
δεν μπορείς να καταλάβεις. Κανείς σας δεν καταλαβαίνει. Γιατί εσείς δεν
στηθήκατε στον τοίχο αποφασισμένοι να πεθάνετε. Γιατί κανείς εσάς δεν σας
υποχρέωσε να ζήσετε μετά από αυτό. Και μετά, σε παρακαλώ, πώς να ζήσεις μετά;[2]
Αυτό
το κείμενο το είχα διαβάσει τότε που κάθε δίμηνο αναζητούσα το καινούργιο
τεύχος του Ζυγού. Αυτό το Γιατί κανείς
εσάς δεν σας υποχρέωσε να ζήσετε μετά από αυτό είναι από εκείνα που με
συνοδεύουν: ο καλλιτέχνης κάθε φορά που παίρνει μια απόφαση έχεις στήσει τον
εαυτό του στον τοίχο ενός εκτελεστικού αποσπάσματος. Του εκτελεστικού
αποσπάσματος των προκαταλήψεων των άλλων, της μιζέριας τους ή και αυτή της
ίδιας της ανάγκης τους για να εξοντώσουν την δημιουργία. Όταν τα όπλα δεν
εκπυρσοκροτούν κι ο ζωγράφος επιβιώνει: μετά, σε παρακαλώ, πώς να ζήσεις μετά;
Αυτό ήταν ο τσίγκος αυτό και το μάθημά του.
7
Μαΐου 2013
Σήμερα
καθαρίσαμε τον χώρο. Με βοήθησε ο Γιάννης Τσαμκόσογλου και η Ελευθερία.
Μεταφέραμε το υλικό από το εργαστήρι. Το
υλικό ήταν είτε υλικό που είχα αγοράσει πρόσφατα ή παλιότερα καθώς και
θραύσματα από παλιότερα έργα μου. Αυτά τα θραύσματα των παλαιότερων χρήσεων
είναι που θα κανιβαλιστούν, θα κανιβαλιστούν δεν θα ανακυκλωθούν, για να
σχηματίσουν τα νέα μετα-αντικείμενα των παλιών εμπειριών.
Άρχισα να σχηματίζω
λίγο-λίγο αίσθηση του χώρου, του πεδίου στο οποίο θα κινηθώ, της χωρικής
ενότητας που θα έπρεπε σταδιακά να αναπτύξω έτσι ώστε να σχηματίσω μια
εγκατάσταση χώρων σημείων δράσεων/αντιδράσεων.
Η Κατερίνα Μιχοπούλου
ήταν εκεί και τράβηξε φωτογραφίες με αυτά τα ευαίσθητα περάσματα σκιάς που
ξέρει να αποτυπώνει.
12 Μαΐου 2013
Τις προηγούμενες μέρες
σε αυτή την πρώτη φάση της δουλειάς μετατρέπω το χώρο σε πεδίο. Ο χώρος
μετασχηματίζεται σε πεδίο όταν παύει να είναι ένα αρχιτεκτονικό/δομικό στοιχείο
και μετασχηματίζεται σε μια οθόνη προβολής βιωμάτων και εικαστικών/φιλοσοφικών
προθέσεων. Το ίδιο και ο χώρος της γλυπτοθήκης: Η γλυπτοθήκη μετασχηματίζεται
σε μια διαδικασία δράσεων και αντιδράσεων, σχηματισμών και μετασχηματισμών,
παρουσιών και απουσιών. Κατ’ αρχήν ανήρτησα τα αντικείμενα του παρελθόντος,
εκείνα που είχα κάνει κάποτε τα τελευταία τριάντα χρόνια για την Ασπίδα. Κατόπιν άρχισα σταδιακά να τα
αποκαθιστώ, να τα ταξινομώ και να τα τοποθετώ στον χώρο. Ακόμη και το μπλογκ
αποτέλεσε μέρος αυτής της διαδικασίας οικειοποίησης του χώρου και
μετασχηματισμού του σε πεδίου, σε χώρο συναισθηματικών προβολών. Μέσα σε αυτά
άρχισα να τοποθετώ τα καινούργια αντικείμενα, τις καινούργιες εικόνες.
Βρίσκω
συνέχεια υλικό και αυτό το υλικό δημιουργεί καταστάσεις, κινήσεις, διαδικασίες,
προτάσεις.
15 Μαΐου 2013
Αποφάσισα ότι τρεις
είναι οι στόχοι της πρώτης προσπάθειας:
Ο πρώτος είναι η
ανακατασκευή του έργου στο Ντιτρόιτ. Στο Ντιτρόιτ είχα βρεθεί το εαρινό εξάμηνο
2013 όπου είχα βρεθεί με μια τιμητική υποτροφία στο Center for Creative Studies. Το Ντιτρόιτ είναι το
απόλυτο πεδίο της σύγχρονης αρχαιολογίας: αχανές, με την καταστροφή να χάσκει.
Τεράστιοι ουρανοξύστες εγκαταλελειμμένοι,
ερήμωση, ελάχιστη δραστηριότητα στους δρόμους. Στην σχολή που είχα πάει
που ήταν αρκετά καλά οργανωμένη έφτιαξα μια μεγάλη μακέτα της Ασπίδας του Αχιλλέα. Ήταν αρκετά μεγάλη
γύρω στα 3 μέτρα
πλάτος κι αναπαριστούσε με ακρίβεια αυτό που θεωρούσα ως κτίριο. Στο Center for Creative Studies υπήρχε ένα πολύ καλό
τμήμα σχεδιασμού αυτοκινήτων και γενικά την σχολή την χρηματοδοτούσαν οι
μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, με επικεφαλής την Ford. Οι φοιτητές για την πτυχιακή τους
παρουσίαζαν μια μακέτα σε πραγματικό μέγεθος ενός αυτοκινήτου που είχαν
σχεδιάσει. Το υλικό που χρησιμοποιούσαν ήταν το φελιζόλ η μάλλον το dow και
με πολύ επιμονή κατόρθωναν να δομούν εξαιρετικά, επαγγελματικά αποτελέσματα.
Χρησιμοποίησα το ίδιο
υλικό για να φτιάξω την Ασπίδα του
Ντιτρόιτ. Έφτιαξα μια μακέτα όπου βρίσκονταν όλοι οι χώροι και οι
πραγματικοί χρωματισμοί του ιδεατού κτιρίου. Την μακέτα αυτή δεν μπόρεσα να την
μεταφέρω πίσω στην Ελλάδα και καταστράφηκε. Θέλω όμως τώρα να την
ανακατασκευάσω από τις φωτογραφίες που είχαν τότε τραβηχτεί. Θα είναι και αυτή
μια ανασύσταση της μνήμης και εκείνα που η μνήμη προτείνει.
Ο δεύτερος στόχος είναι
αυτή η ίδια η ζωγραφιά της Ασπίδας. Ίσως αυτό να είναι τελικά που λείπει: να
ζωγραφίσω την Ασπίδα όπως την περιγράφει ο Όμηρος. Με όλα εκείνα τα επεισόδια,
τις λεπτομέρειες, τις φιγούρες, τους ανθρώπους τα τοπία. Να βυθιστώ στον κόσμο
της φαντασίας.
Ψάχνω να βρω κάποιον να
μου κάνει το στρογγυλό τελάρο. Βρήκα ένα κατασκευαστή στην Καστοριά που μπορεί
να μου φτιάξει την Ασπίδα με 16
κομμάτια. Θα επανα-συρμολογείται κάθε φορά και θα σχηματίζει ένα πεδίο, το
απόλυτο πεδίο εικόνων συναισθημάτων, πραγματικοτήτων. Εκεί θα φτιάξω όλες τις
εικόνες της Ασπίδας και θα σχηματίζω ένα πεδίο. Ίσως παραγγείλω κι άλλα 9
(εννιά) τελάρα για να σχηματίσω μια πολύπτυχη εικαστική εγκατάσταση. Εννιά ήταν οι σκηνές και κάθε τελάρο θα
απεικονίζει την συναισθηματική απόκριση της κάθε σκηνής.
Ο τρίτος στόχος είναι
να ενεργοποιήσω σε κάθε αντικείμενο ή τουλάχιστο σε όσο το δυνατόν περισσότερα
αντικείμενα μηχανισμούς κίνησης έτσι
ώστε να είναι δυνατόν να εμφυσηθεί στην διαδικασία η διαδικασία της μετάβασης,
της μετατροπής. Έχω τουλάχιστον 4 μοτοράκια και πιστεύω ότι αυτά είναι αρκετά
για να δημιουργήσουν την κινητικότητα που χρειάζεται. Θα δούμε ποια θα είναι η
διαδικασία της κίνησης και πως θα είναι ένα βήμα μετα την διαδικασία της
ενέργειας που υπήρχε στον Πολιτιστικό
Πρόσφυγα.
Αυτούς τους στόχους (Στρογγυλή
Ασπίδα, η Ασπίδα του Ντητρόιτ,
μηχανισμοί) πρέπει να τους ενεργοποιήσω
και προχωρήσω αρκετά μέχρι το τέλος
Ιουλίου.
19
Μαΐου 2013
Θα ανασύρω το έργο που
είχα φτιάξει για την έκθεση που είχε οργανώσει η Μαρία Αγγελή στην γκαλερί ΗΩΣ.
Θα προσαρμόσω ασπίδες μικρές πάνω του και θα το αφήσω να κινείται ως μια αέναη
προτροπή προς την ενέργεια. Το έργο έχει ένα προσαρμοσμένο μηχανισμό και έτσι
δεν θα είναι δύσκολη η κίνησή του. Σκέφτομαι επίσης να δημιουργήσω και μια ροή
νερού. Οι ασπίδες έμβλημα του αέναου, του διαρκούς, του πάντοτε.
5
Ιουνίου 2013
Το Δεύτερο Δελτίο Τύπου
Ασπίδα του
Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης.
Παρουσίαση 1ης
Φάσης
Πέμπτη 20
Ιουνίου 2013, 20:00μμ
Η Πινακοθήκη Γρηγοριάδη
πρόκειται να επεκτείνει τους χώρους της εγκαινιάζοντας τη Γλυπτοθήκη
Γρηγοριάδη. Ο χώρος είναι ακόμη υπό διαμόρφωση, ωστόσο ενεργοποιείται εικαστικά με τη
διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης
του ζωγράφου Γιάννη Ζιώγα.
Η διαδικασία ξεκίνησε
τον Μάιο και θα ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο 2013. Κάθε φάση θα παρουσιάζεται στο
κοινό ενώ η διαδικασία θα είναι ανοικτή σε όποιον/α ενδιαφέρεται να την
παρακολουθήσει.
Η υπό διαμόρφωση Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη μετατρέπεται
σε χώρο/ανοικτό εργαστήριο, όπου ο Γιάννης Ζιώγας εργάζεται, κατασκευάζοντας
τις τωρινές εκδοχές της Ασπίδας του Αχιλλέα. Στην παρουσίαση της 1ης
φάσης θα παρουσιαστούν τα έργα περασμένων περιόδων (σχέδια, ζωγραφικοί πίνακες
και κατασκευές), καθώς και οι άξονες στους οποίους θα αναπτυχθεί η διαδικασία
τους επόμενους μήνες. Θα υπάρξει μια προβολή παρουσίασης όπου θα αναπτύσσονται
διάφορες εκδοχές της Ασπίδας, καθώς
και ερμηνείες της απεικόνισης αυτής.
Στα τέλη του φθινοπώρου
2013, θα υπάρξει μια συνολική παρουσίαση όλων των έργων που σχετίζονται με την Ασπίδα
του Αχιλλέα, τόσο εκείνων των παλαιότερων ετών καθώς και όσων
δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου εργασίας στον μελλοντικό χώρο της
Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη. .
Παρουσίαση
πρώτης φάσης: Πέμπτη 20 Ιουνίου, στις 20:00
10
Ιουνίου 2013
Ερωτήματα:
Πως οργανώνεις ένα χώρο
με τις εκπλήξεις του, τις εντάσεις του, τις επιδιώξεις του; Πως οργανώνεις την
πρόθεση; Το νερό; Τα τραινάκια;
17
Ιουνίου 2013
Το Κέντρο είναι ένα από
τα βασικά θέματα που με απασχόλησαν. Πως δηλαδή και αν θα υπάρχει στη ζωγραφιά
μια κεντρική παράσταση ή αν οι εικόνες θα διαχέονται στο χώρο του τελάρου. Σύμφωνα με την ομηρική περιγραφή αλλά και τις
περισσότερες αναπαραστάσεις η αφήγηση της ασπίδας ξεδιπλώνονταν σε ομόκεντρους
κύκλους (5 τις περισσότερες φορές ή και 9). Οι ομόκεντροι αυτοί κύκλοι
δημιουργούν την αφήγηση.
Αμφιταλαντεύομαι μεταξύ
του ενδεχόμενου να έχω και εγώ ένα κέντρο αλλά και της περίπτωσης να μην
υπάρχει κανένα κέντρο. Υπάρχει αλήθεια κέντρο σε μια τέτοια αφήγηση. Μήπως κέντρο
είναι αυτός ο ίδιος ο κύκλος, και γύρω από αυτόν περιστρέφονται τα πάντα;
… «τείρεα πάντα»
λοιπόν, τείρεα πάντα.
Ναι, ο κύκλος θα είναι
το κέντρο της εγκατάστασης, αυτός θα είναι ο κυκλικός δίσκος όπου όλα
συγκεντρώνονται, όπου όλα ενυπάρχουν, όπου όλα συνομιλούν.
18
Ιουνίου 2013
Σκέφτομαι ότι
και στην ιδέα του ανοικτού εργαστηρίου που είχε προτάξει ο γιατρός ως βασικό
στοιχείο της διαδικασίας υπάρχει κι εκεί μια μνήμη: οι πρώτοι ζωγράφοι σε
διαδικασία ζωγραφικής πράξης που είχα δει ήταν στην Θεσσαλονίκη, στην Εγνατία,
μεταξύ της οδού Μόδη και της Αψίδας του Γαλέριου. Εκεί βρίσκονταν όλα τα
εργαστήρια εκκλησιαστικής ζωγραφικής άλλα
με την βυζαντινή και άλλα με την αναγεννησιακή τεχνοτροπία. Στεκόμουν με
τις ώρες κοιτώντας τους, παρατηρώντας τις κινήσεις τους. Η Μικροπούλου 40 είναι
η δικιά μου οδός Εγνατίας κι εγώ ο νεοζωγράφος της.
19
Ιουνίου 2013
Το δέσιμο του τελάρου
το πραγματοποίησε ο Βαγγέλης Ζιώγας ο γιός μου με τον Κώστα Ρήμο που ήταν ο
πρωτομάστορας και κατασκευαστής του.
Ο Κώστας έχει το
εργαστήριο στην Καστοριά και έφτιαξε μα ιδιαίτερα πολύπλοκη κατασκευή για να
μπορέσει να είναι στέρεη και ταυτόχρονα πτυσσόμενη σε τμήματα. Έτσι έφτιαξε μια
κατασκευή που αποτελείται από τέσσερα μέρη και σχηματίζει τον κυκλικό δίσκο. Με
διαδοχικά κολλήματα έφτιαξε το καμπύλο του έργου και επέτρεψε μα αυτό τον τρόπο
μια ιδιαίτερη προσέγγιση της κατασκευής ενός δίσκου.
Το ενδιαφέρον στη
διαδικασία είναι πως ο Κώστας σχημάτισε τα τεταρτημόρια με ένα τρόπο που πριν η
κατασκευή «ντυθεί» με το πανί θυμίζει σε πολλά τις μεταμορφώσεις της Ασπίδας.
20
Ιουνίου 2013
Η μεγάλη μέρα. Η πρώτη
φάση. Σήμερα έρχεται το τελάρο από την Καστοριά για να το δέσουμε. Ο χώρος έχει
σχετικά σουλουπωθεί . Τα έργα ήδη ίπτανται τα τείρεα πάντα εκκινούν. Αύριο θα
‘χω τις εντυπώσεις αλλά σήμερα νοιώθω ότι ζω ένα δώρο. Όπως το βλέπω αυτή τη στιγμή βιώνω την
ανασύνταξη της μνήμης, τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μου με τα αντικείμενα.
Το τι είναι, το τι δεν είναι. Πρόκειται για μια οριζόντια αναδρομική, μια
αναδρομική μιάς ιδέας που επανέρχεται. Ίσως έτσι θα ‘πρεπε να γίνονταν οι
αναδρομικές: με επανασύσταση της μνήμης. Ήδη, κι ενώ πίστευα ότι τα έχω φέρει
όλα μου λείπουν κάποια έργα.
Η διαδικασία αλλά και η
τελική έκθεση/παρουσίαση θα έχει τους εξής άξονες:
Α. Έργα που ήδη έχουν
γίνει.
Β. έργα που χάθηκα και
ανακατασκευάζονται (Ασπίδα Ντητρόιτ),
έργα που ήθελα να κάνω αλλά δεν μπόρεσα (μηχανισμοί, τελάρο).
Γ. Έργα που θα
προκύψουν με «κανιβαλισμό» των παλαιότερων.
Δ. Τις Ασπίδες του
μέλλοντος.
18
Ιουλίου 2013
Εχω
αρκετό χρόνο να γράψω. Κάπως το αμέλησα αν και όλο αυτό το διάστημα προχώρησα
αρκετά στην διαδικασία της Ασπίδας. Οργανώθηκε πλήρως ο χώρος και
δημιουργήθηκαν οι υποδομές και οι περιοχές εργασίας. Η βοήθεια της Μαρίας
Λάμπρου καθοριστική. Υπάρχουν τέσσερα παράλληλα έργα που έχουν αρχίσει να
αναπτύσσονται, και ένα αέναο πέμπτο: το συνολικό έργο της εγκατάστασης.
Πρώτα από όλα η
ζωγραφική της Ασπίδας, το στρογγυλό τελάρο. Ξεκίνησα να το δουλεύω κάνοντας
κάποιους ανθρώπους. Γρήγορα όμως διαπίστωσα ότι αυτό δεν ήταν επαρκές. Κάτι δεν
πήγαινε καλά, χρειαζόμουν παραπάνω ή μια διαφορετική ατμόσφαιρα. Ετσι άρχισα να
τοποθετώ ίχνη σε διάφορα σημεία, ίχνη
σαν αυτά που είχα ξεκινήσει να θέτω στα Μυστικά Τοπία. Ανιχνεύω με το σώμα μου
το χώρο και περιμένω την εικόνα να αναδειχθεί. Το ότι το τελάρο έχει έναν
μηχανισμό που του επιτρέπει να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του ου επιτρέπει να μην υπάρχει κέντρο στο έργο.
Κάθε φορά που ζωγραφίζω μια περιοχή περιστρέφω το τελάρο και βρίσκομαι μπροστά
σε μια άλλη περιοχή. Να δούμε…
Το δεύτερο έργο
αποτελείται από μια κατασκευαστική ασπίδα διαστάσεων περίπου 1,5 επί 1,8 μέτρα
σε μήκος πλάτος. Το ύψος θα εξαρτηθεί. Αφετηριακό μέρος αυτής της διαδικασίας
είναι κορμοί κέδρου που έφερα από τις Πρέσπες. Σκέφτομαι να ντύσω με φύλλα
χρυσού μέρος η και όλη την επιφάνεια. Να δούμε αν θα τα καταφέρω να βρω
υποστήριξη. Πάντως το βασικό κίνητρο είναι να μπήξω τους κέδρους στο σώμα της
ασπίδας. Το κτίζω. Θα την ονομάσω: Η
ασπίδα των κέδρων.
Το τρίτο αποτελείται
από δοκάρια που βρήκα στην Πλαστήρα στο Μαρούσι. Ήταν φαγωμένα από τον καιρό
παλιά δοκάρια, αρκετά για να φτιαχτεί ένα μεγάλο έργο. Το βασικό τεχνικό
πρόβλημα είναι να κρύψω την επέμβαση που θα χρειαστεί να επιβάλλω για να
συνδέσω τα ξύλα.
Το τέταρτο είναι ένα
έργο/αναπαράσταση του έργου στο Ντητρόιτ. Αυτό θα γίνει με ξύλα που θα πάρω από
τον Λουκά Καμαριανό, τον ξάδερφό μου, και θα κτίσω ένα σκελετό ξύλινο που θα
τον ντύσω με υλικά της αναπαράστασης εκείνης της προσπάθειας.
Τέσσερα έργα λοιπόν και
ταυτόχρονα η «αποαντικειμενοποίηση» μέσα από την εγκατάσταση. Η διαδικασία της
εγκατάστασης με ενδιαφέρει όταν σχηματίζει προσεγγίσεις όπου το αντικείμενο
αποαντικειμενοποιείται και εντάσσεται σε μια
συνολική διαδικασία. Αυτό το οποίο τροφοδοτεί αυτή την προσπάθεια είναι να
υπάρχει μια διερεύνηση εκείνων των σημείων μπορούν να λειτουργήσουν ως αιχμές
χωρίς όμως να υπάρχει η εστίαση η ανάδειξή τους σε πρωταγωνιστές. Το έργο είναι
μια αφήγηση, μια διαδικασία ανάδειξης του μερικού μέσα στο όλο.
20
Ιουλίου 2013
Το Τρίτο Δελτίο Τύπου
Φώτο 1
Ασπίδα του
Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης.
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Η ασπίδα των χιλίων
υλικών
Φώτο 1
Η
Πινακοθήκη Γρηγοριάδη πρόκειται να επεκτείνει τους χώρους της εγκαινιάζοντας τη
Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη. Ο χώρος είναι ακόμη υπό διαμόρφωση, ωστόσο ενεργοποιείται εικαστικά με τη
διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης
του ζωγράφου Γιάννη Ζιώγα.
Η διαδικασία ξεκίνησε τον Μάιο και θα
ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο 2013. Κάθε φάση θα παρουσιάζεται στο κοινό ενώ η
διαδικασία θα είναι ανοικτή σε όποιον/α ενδιαφέρεται να την παρακολουθήσει τόσο
με επισκέψεις όσο και στο blog: http://aspidatouachillea.blogspot.gr/.
Στο πλαίσιο
αυτής της διαδικασίας θα κατασκευαστεί ένα συλλογικό έργο με τίτλο:
Η ασπίδα των χιλίων
υλικών (Φώτο 1).
Το έργο θα
αποτελείται από όσες επιφάνειες συγκεντρωθούν από τους συμμετέχοντες.
Ο καθένας που θα ενδιαφερθεί θα συνεισφέρει δύο επιφάνειες (πανομοιότυπες ή παραλλαγή η μια της άλλης):
α. Η πρώτη θα κρεμαστεί με τις υπόλοιπες , η μια πάνω στην άλλη σχηματίζοντας μια κατακόρυφη ανοδική δομή που θα αποτελέσει με την τελική της μορφή , το έργο "Η ασπίδα των χιλίων υλικών''
Ο καθένας που θα ενδιαφερθεί θα συνεισφέρει δύο επιφάνειες (πανομοιότυπες ή παραλλαγή η μια της άλλης):
α. Η πρώτη θα κρεμαστεί με τις υπόλοιπες , η μια πάνω στην άλλη σχηματίζοντας μια κατακόρυφη ανοδική δομή που θα αποτελέσει με την τελική της μορφή , το έργο "Η ασπίδα των χιλίων υλικών''
β. Η δεύτερη θα αναπτυχθεί μαζί με τις
υπόλοιπες σε μια επιδαπέδια ή επιτοίχια ανάπτυξη μέσα στην εγκατάσταση της
διαδικασίας Ασπίδα του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης.
Προδιαγραφές είναι οι παρακάτω:
1.
Οι
επιφάνειες θα πρέπει να είναι 40
εκατοστά μέγιστο μήκος επί μέγιστο
πλάτος και όχι πάνω από 10 εκατοστά
πάχος.
2.
Τα σχήματα τω επιφανειών θα πρέπει να είναι
παραλλαγές των σχημάτων της Ασπίδας του Αχιλλέα, δηλαδή πολυγωνικά
σχήματα (Φώτο 2).
3.
Οι
επιφάνειες μπορούν να σχηματιστούν από όποιο υλικό επιθυμεί ο συμμετάσχων/ουσα.
Μπορούν να χρωματιστούν, να τρυπηθούν, να τις επεξεργαστεί όποιος την κάνει με
οιοδήποτε τρόπο.
4.
Ζητούμε
από τους συμμετέχοντες/ουσες να επιτρέψουν να τρυπηθεί η επιφάνεια στα σημεία
εκείνα που θα χρειαστεί για να γίνει σωστά η ανάρτηση.
5.
Σε
κάθε περίπτωση θα αναφέρονται τα ονόματα όσων συμμετέχουν.
Τα
έργα που θα συγκεντρωθούν θα τοποθετηθούν στη θέση τους και θα σχηματίσουν το
έργο
Η ασπίδα των χιλίων υλικών την Κυριακή 30
Σεπτεμβρίου 2013 στις 7 το βράδυ.
Φώτο 2
21
Ιουλίου 2013
Είμαι στο μεγάλο
δίλλημα για την ασπίδα: θα εργαστώ με φιγούρες και προγραμματικά ή αφηρημένα
και με αυτοσχεδιασμό; Δεν μπορώ να αποφασίσω και η επιφάνεια αναδεικνύει αυτή
μου την αναποφασιστικότητα.
Υπάρχουν αφαιρετικά
ίχνη και ταυτόχρονα φιγούρες. Υπάρχει ένα σοβαρό τεχνικό θέμα; Πως δουλεύω
τόσες ποικιλόμορφες φιγούρες; Θα είναι οι γνώσεις μου πάνω στη φιγούρα αρκετές;
Ή όχι; θα με διακατέχει για κάποιο καιρό ακόμη αυτή η αναποφασιστικότητα εκτός
αν αυτή η αναποφασιστικότητα καθορίσει το αποτέλεσμα. Ποιος ξέρει;
Ταυτόχρονα εργάζομαι
πάνω σε δύο γλυπτά που πιστεύω ότι θα προσδώσουν άλλο εύρος στην προσπάθειά
μου. Το πρώτο είναι η : Η ασπίδα των
κέδρων. Πάει καλά κατασκευαστικά και σύντομα θα θελήσω να την κάνω όλη
χρυσή και να μπήγονται πάνω της τα κλαδιά των κέδρων.
Η δεύτερη ασπίδα (δεν
έχω μπορέσει να την ονομάσω ακόμη. Ίσως:
Η Ασπίδα της οδού Πλαστήρα) θα είναι η ασπίδα με τους πασσάλους. Το βασικό
πρόβλημά μου εδώ είναι πως δεν θα φαίνονται οι ενώσεις. Θα δοκιμάσω σήμερα μια
λύση.
22
Ιουλίου 2013
Ξεκινάς από το «τείρεα»
ή ξεκινάς από το «πάντα»? Το «τείρεα» είναι η κάθε μία επαγωγική μονάδα
ξεχωριστά. Το ένα-ένα. Εκείνο το μικρό που θα κάνει το μεγάλο που θα σχηματίσει
το όλον. Το «πάντα» είναι το ιλιγγιώδες σύνολο των πραγμάτων μέσα από το οποίο
αποκολλώνται μικρές πραγματικότητες. Φαίνεται ότι λίγο-λίγο διαμορφώνεται η
προσέγγιση εκείνη που επιζητεί το «πάντα» Αρχίζω να οριοθετώ όλο το χώρο, να
νοηματοδοτώ περιοχές να κτίζω επεισόδια.
Αρχειοθετώντας τις
φωτογραφίες βλέπω ότι από τις 20 Ιουνίου που έχει τοποθετηθεί το έργο μέχρι
τώρα ελάχιστα έχω εργαστεί πάνω στο έργο.
Το μετέωρο βήμα του
καλλιτέχνη
23
Ιουλίου 2013
Νομίζω
ότι σήμερα έκανα ένα βήμα στο θέμα της εικόνας της Ασπίδας. Άρχισα να φτιάχνω
τους κομήτες, ουσιαστικά μια κοσμογονία. Ξεμπλόκαρα από την φιγούρα. Θα
ξεκινήσω από την Γένεση των πραγμάτων. Αρχίζω να κατασκευάζω τρεις ενέργειες
που με διαμήκη τρόπο διατρέχουν τον χώρο και γενεσιουργούν. Είναι τρία χρώματα
μπλε, κόκκινο κίτρινο….Ο Βαγγέλης μου είπε κόκκινο για τον Ήφαιστο, κίτρινο για
τον Απόλλωνα και μπλε για την Θέτιδα. Όπως μου είπε χαρακτηριστικά χάρη σε αυτά
τα τρία υπάρχει η Ασπίδα. Ο Ήφαιστος την έφτιαξε, ο Απόλλωνας φωτίζει τον κόσμο
μέσα στον οποίο υπάρχει και η Θέτιδα ζήτησε να φτιαχτεί. Η εκρηκτική συνάντηση
αυτών των τριών σχημάτισε την Ασπίδα. Μια πολύ ωραία μη συμβολική αντιστοιχία.
Σχημάτισα την πρώτη
ενέργεια. Δεν είναι δυνατόν μετά από τόσα χρόνια τριβή με τα Μυστικά Τοπία αλλά και τον Ταρκόφσκι να
επιστρέψω σε γραμμικές αφηγήσεις. Θα κτίσω με επάλληλες στρώσεις, πέπλα αν
θέλετε. Ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι τον χρόνο είναι τελείως διαφορετικός από
τον τρόπο που τον αντιλαμβανόμουν όταν ήμουν 17 χρονών παιδί. Τότε η γραμμικότητα
κυριαρχούσε. Τώρα είμαι στην παράλληλη και επάλληλη ανάπτυξη ιστοριών. Ανάλογα
με το πώς αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο προσδιορίζουμε και τον χώρο. Η ίδια η
περιστροφική κίνηση του τελάρου σχηματίζει μια διαφορετική αίσθηση του χρόνου,
Ενός «ανακατεμένου» χρόνου.
27
Ιουλίου 2013
Κάποιος αγαπημένος άνθρωπος μου
τηλεφώνησε από μακριά, πολύ μακριά….
Εδώ στο μέτωπο έθεσα τον ήλιο (τέταρτος
υπερπλανήτης) και βάζω τρεις γλώσσες ενέργειας να διεισδύουν στον χώρο. Νοιώθω
ότι κατέχω πλέον τα αιτήματα της περιοχής όπου βρίσκομαι.
Θα δείξει.
Αγόρασα κι ένα τριβείο. Το χρειάζομαι
για να λειάνω τις επιφάνειες έτσι ώστε να μπορέσω μετά να τις χρυσώσω. Προχθές
τελείωσε κάηκε το πρώτο δράπανο που είχα εδώ και 20 χρόνια: ένα δράπανο της Stayer. Μου κράτησε συντροφιά τόσα
χρόνια. Να’ ναι καλά εκεί που θα πάει.
31 Ιουλίου 2013
Σκέφτηκα ότι στην
περιγραφή του Όμηρου υπάρχει μόνο δυο αναφορές σε Θεούς (Άρης και Παλλάς Αθήνη,
515), στη σκηνή της μάχης, και μια αναφορά σε βασιλικό (βασιλήιον) κτήμα, που
μπορεί να σημαίνει και μεγάλο. Από εκεί και πέρα η έννοιες των θεών και της
βασιλικής εξουσίας απουσιάζουν τελείως από την Ασπίδα μεταμορφώνοντάς την σε
ένα χώρο όπου οι τότε κυρίαρχες μεταφυσικές και πολιτικές αντιλήψεις έχουν
εξαφανιστεί. Δεν δικάζει ο Θεός ή ο βασιλιάς δικάζει ο κριτής και ο λαός. Η
Ασπίδα είναι ένας χώρος ισονομίας, αυτονομίας ένας χώρος όπου δεν υπάρχει ένας
άλλος κόσμος μια άλλη γή ή αφέντες (θεοί ή γήινοι) αλλά μόνο ο καθαυτό
σύγχρονος άνθρωπος οι δραστηριότητές του και η κοινωνία μέσα στην οποία τις αναπτύσσει.
Ίσως το πρώτο μανιφέστο
της δημοκρατίας και της ισονομίας.
Ταυτόχρονα άρχισα να
κτίζω δομές μέσα στο χώρο. Κτίρια τάχα ή πόλεις ή όλες.
3
Αυγούστου 2013
Άρχισε σταδιακά να γίνεται
ολοένα και πιο σημαντικό το να κτίσω την εικόνα της ασπίδας μέσα από τις
ενέργειες. Υπήρξε ένα τυχαίο γεγονός:
Η περιστροφική κίνηση
του τελάρου και το κυκλικό του σχήμα. Το κυκλικό σχήμα του τελάρου καταργεί τις
ισορροπίες. Ταυτόχρονα την ώρα που περιστρέφεται την ίδια στιγμή που ένα
στοιχείο βρίσκεται κάτω θα βρεθεί επάνω με την περιστροφή. Το τελείως
διαφορετικό από το αρχετυπικό του Πόλοκ. Το τελάρο/επιφάνεια κινείται ο
καλλιτέχνης ακίνητος. Θέλω να δοκιμάσω αυτή τη δυνατότητα. Δεν νομίζω να έχει
ξαναγίνει κι ίσως δώσει άγνωστες δυνατότητες τόσο για την σχέση του σώματος του
καλλιτέχνη με την ζωγραφική επιφάνεια και υλικό όσο και συνακόλουθα και τη
σχέση του θεατή.
Άρα στέκομαι ακίνητος
κρατώντας το πινέλο μου και έτσι όπως είναι βουτηγμένο με χρώμα αφήνω το τελάρο/επιφάνεια
να περιστραφεί· όταν διαγράψει μια πλήρη περιστροφή έχει διαγραφεί και μια
τροχιά ζωγραφικής ενέργειας. Το τέλειο. Θα δοκιμάσω εννιά τροχιές όσες και οι
σκηνές της Ασπίδας.
Αυτές τις τροχιές θα
τις κάνω με εννιά κόκκινα χρώματα. Στην αρχή σκέφτηκα διαφορετικά χρώματα, αλλά
μετά είπα όχι! οι τροχιές δεν μπορούν παρά να είναι κόκκινες.
Ανυπομονώ να δω τι θα
προκύψει.
8
Αυγούστου 2013
Θα φτιάξω μια κατασκευή
με τρεις γέφυρες. Στην αρχή σκέφτηκα να είναι δυο να έχουν εξέδρες από τις
οποίες θα ξεκινούν και θα ενώνονται απέναντι η μία από την άλλη. Κατόπιν όμως
σκέφτηκα να μην είναι τόσο προφανές το πέρασμα κι έτσι θα κάνω τρεις εξέδρες
και τρεις γέφυρες που θα τις ενώνουν και στη μέση μια μικρή ασπίδα.
Η αφήγηση χάνει την
περιγραφικότητά της γίνεται παράλογη. Το όνομα του έργου:
Η
Ασπίδα στο Σταυροδρόμι των Τριών Γεφυρών.
11
Αυγούστου 2013
Εχω
περάσει μια πολύ δύσκολη βδομάδα όπου κατάφερα να σταθεροποιήσω τις κατασκευές
και να φτιάξω τα αντικείμενα έτσι όπως ήθελα. Εφτιαξα μια μεγάλη κατασκευή με 8
φαγωμένα δοκάρια που φαίνονται σαν να ίπτανται στον αέρα, σαν κάποιος να τα
έχει πετάξεις τον αέρα και να δημιουργούν μια περίεργη ισορροπία. Αναφέρθηκα σε
αυτό το έργο. Κατάφερα τελικά να το στήσω με την βοήθεια του Γιάννη. Μια έκρηξη
ιχνών στον χώρο. Πως θα το ονομάσω? Η
Ασπίδα των δοκαριών.
Μετά
το πολυγωνικό σχήμα που αποτελούσε την αρχική ιδέα της Ασπίδας των κέδρων συνολικής διάστασης 130 επί 180 εκατοστά το
σταθεροποίησα πάνω σε κορμούς κέδρων που φαίνονται σαν να το τρυπάνε. Ένα
αιμάτινο επίπεδο. Το έργο αυτό θα είναι είναι Η ασπίδα των κέδρων στην οποία είχα αναφερθεί. Θα τρυπιέται από
τρεις κορμούς δέντρων διαστάσεων 5 μέτρων. Θα τους φτιάξω συνθέτοντας δύο
κομμάτια.
Τόσο Η ασπίδα των κέδρων όσο και τα υπόλοιπα
δύο κομμάτια, η στέγη και το εξωτερικό τοίχωμα θα αποτελούν μια ενότητα με τρία
αυτόνομα μέρη. Θα δω τα ονόματα των υπολοίπων. Θα πάρω φύλλα χρυσού, ασημιού
και χαλκού και θα επενδύσω με αυτά τα τρία κομμάτια της ασπίδας που έχω
κατασκευάσει. Η πρώτη (Η ασπίδα των
κέδρων) θα είναι κόκκινη και χρυσή η δεύτερη (το εξωτερικό τοίχωμα) κίτρινο
φύλλα χαλκού και το τρίτο (η στέγη) μπλέ ασήμι.
12
Αυγούστου 2013
Για
το θέμα της εικόνας. Η Ασπίδα θα έχει ανθρώπους; Είναι ένα θέμα που με
απασχόλησε πολύ. Η ασπίδα δεν θα έχει ανθρώπους; Έκανα κάποιες σκόρπιες
φιγούρες αλλά μετά άρχισα να σκέφτομαι ότι ήταν πολύ έντονες. Σε επόμενη φάση
τις θόλωσα λίγο με χειρονομίες από επάνω τους. Έτσι αυτές οι φλουταρισμένες
καταστάσεις χώνεψαν με το φόντο. Ακόμη κ αυτή την στιγμή κρατώ σταθερό το
λευκό.
Χθες μου ήρθε μια
σκέψη, κατάλαβα αυτό που με μπλοκάρει: εκείνο το οποίο με ενδιαφέρει είναι οι
άνθρωποι όχι οι σκηνές. Πρέπει να ξεκολλήσω από τις σκηνές και να καταφύγω
στους ανθρώπους που θα στροβιλίζονται σε αυτή την δίνη των πραγμάτων των
αντικειμένων και θα είναι αναμνήσεις κινήσεων και όχι καταγραφές σκηνών. Η
καταγραφή σκηνών είναι κάτι το πολύ γραμμικό, το πολύ προφανές. Η εικόνα της
ασπίδας θα είναι όλοι και όλα εκείνα που την έφτιαξαν όχι όμως παρατεταγμένα,
διατεταγμένα αλλά ανάκατα σε ένα γίγνεσθαι.
Άνθρωποι λοιπόν όχι
σκηνές.
13
Αυγούστου 2013
Σκέφτηκα να φτιάξω μια
μακέτα της ασπίδας σε αναλογία 1 προς 6 ή προς 5. Ο ίδιος ο πραγματικός χώρος
έτσι όπως αναπτύχθηκε στο Ντητρόιτ.
Θα αρχίσω να το
φτιάχνω. Η μαγεία του μεγάλου χώρου είναι ότι μπορεί κανείς να κάνει κάτι
μεγάλο ή και τεράστιο αλλά και πάλι να φαίνεται μικρό. Ή να εργάζεται κάποιος
ταυτόχρονα σε τρια τέσσερα μεγάλα έργα και πάλι να είναι διαχειρίσιμα τα
μεγέθη.
Νομίζω ότι ήρθε η ώρα
των συμβόλων και των ανθρώπων.
22
Αυγούστου 2013
Απομόνωσα τα ονόματα
όσων αναφέρονται στην Ασπίδα:
Κήρυξ (κράχτης)
Πάλλας Αθήνιη (Παλλάδα
Αθηνά)
Άρης
Σκοπός (βιγλάτορας)
Νομήες (βόσκαροι)
Παις (αγόρι)
Βασιλεύς (βασιλιάς)
Δαίδαλος
Κεραμεύς (κανατάς)
Αριάδνη
Κηρ (η Λάμια)
Κύδοιμος (Συντάραχος)
Έρις (Αμάχη)
Ωκεανοίο (Ωκεανός)
Μεν /όδε (οι δύο
άντρες)
Για καθένα από αυτούς τους
δεκαπέντε θα φτιάξω τα βάθρα τους και θα τοποθετηθούν πάνω σε αυτά.
Αλλά πρώτα από όλα θα
φτιάξω τις εικόνες τους, τις ζωγραφιές και θα επεξεργαστώ την θέση τους μέσα
στο χώρο. Κάποιες φιγούρες που έχω ήδη ζωγραφίσει θα τις ταυτίσω με ένα από
τους παραπάνω. Ίσως η κάθε μία από αυτές να ενεργοποιήσει και σκηνές
πολυπρόσωπες. Θα δούμε.
Ξεκίνησα και την σκεπή
της ασπίδας. Πιστεύω ότι μέχρι Τρίτη θα την έχω τελειώσει.
25
Αυγούστου 2013
Χθες ήταν η πιο σκληρή
μέρα δουλειάς. Δούλεψα από τις 6 το πρωί ως τις 9 το βράδυ. Σκληρή δουλειά που
με την βοήθεια της Μαρίας έγινε ευκολότερη και πιο δημιουργική. Κατάλαβα την
σημασία του να έχεις κάποιον να σε βοηθά με τα απλά: την μεταφορά των
εργαλείων, τον καθαρισμό του χώρου, να θυμάται που άφησα. Επειδή κάνω πολλά
συχνά ζω σε ένα χάος διότι παθαίνω κενά μνήμης. Δεν ξεχνά πολλές φορές ούτε
πολλά αναλογικά με το πόσα κάνω, ωστόσο μου συμβαίνει.
Το σημαντικότερο ωστόσο
ήταν η συγκίνηση· μετά από 30 χρόνια φτιάχνω το κτίριο της ασπίδας. Θα είναι περίπου
4 επί 4 μέτρα. Τι συγκίνηση. Έφτιαξα σχεδόν μια πλατωνική στερεομετρία. Όχι με
την έννοια της κανονικότητας όσο με την προσέγγιση εκείνη που πιστεύει ότι η
γεωμετρική φόρμα σχηματίζει την βάση για την έννοια. Δεν πιστεύω στην
αποκλειστικότητα της φόρμας, στο αυτοτελές της.
Η γεωμετρικότητα του
σχήματος είναι το κέλυφος πάνω στο οποίο θα ακουμπήσει η ιδέα. Κτίζουμε αυτές
τις φόρμες για να μπορέσουμε να φιλοξενηθούν οι ιδέες της ασπίδας,
σχηματίζονται όλα εκείνα τα σημεία εστίασης του ενδιαφέροντος. Κτίζω τις
εικόνες και μου διαφεύγει ο σκοπό τους, η αιτία τους. Κι εκεί κάπου το σχήμα
δικαιολογεί τις εικόνες.
7
Σεπτεμβρίου 2013
Φτιάχνω
τις 15 φιγούρες βάθρα. Κάθε βάθρο και μια πραγματικο-οντότητα.
Φιγούρα/βάθρο/οντότητα. Θα βρω τη σχέση τους και από πάνω θα εναποθέσω το
τελευταίο πέπλο: το δίχτυ.
Έλειψα αρκετές μέρες
πήγα Βέροια, Θεσσαλονίκη, Νέα Ηράκλεια, Άγιον Όρος, Φλώρινα, Κοζάνη. Το Άγιον
Όρος η παλιά γλυκόπικρη ανάμνηση. Εκεί πάω μόνο όταν το χρειάζομαι. όχι γα
βόλτα. Ο Άγιος Θεόδωρος στο Πρωτάτο, το απόλυτο ον μιας αέρινης εναπόθεσης του
χρώματος. Συγκίνηση μπροστά στο Άξιον
Εστί.
Η ζωή…η Ζωή.
12
Σεπτεμβρίου 2013
H
διαδικασία
εξελίσσεται ενώ ταυτόχρονα κτίζουμε μια πιθανότητα μιας συνεργατικής
κατάστασης. Μετά από δυο τρεις βδομάδες δεν θα μπορώ να βρίσκομαι διαρκώς στο
χώρο οπότε θα πρέπει να συντονίσω μια προσέγγιση που θα μου επιτρέπει να
συνεχιστεί η διαδικασία. Καταρχάς είδα τις πιθανές διαδικασίες που θα χρειαστώ
βοήθεια. Οι διαδικασίες αυτές είναι τρεις: το χρύσωμα των επιφανειών, η κατασκευή
των δικτύων και το στήσιμο του μεγάλης ξύλινης κατασκευής της ασπίδας.
Το χρύσωμα είναι μια εξαιρετικά απαιτητική
διαδικασία που θα ήταν αδύνατον να την πραγματοποιήσω έτσι κι αλλιώς. Δεν είμαι
τόσο προσεκτικός. Τα δίχτυα για να αποκτήσουν αυτή την ολιστική παρέμβαση στο
χώρο που χρειάζομαι πρέπει να είναι πολλά σε αριθμό. Διαδικασία επίπονα έντονη
απαιτεί και αυτή πολυπρόσωπη συμμετοχή. Τέλος η
κατασκευή της υπό κλίμακας ασπίδας απαιτεί και αυτή συμμετοχή γιατί
πρόκειται για μια επίπονη διαδικασία. Ήδη δούλεψα την σκεπή σχεδόν μόνος μου
και πραγματικά κουράστηκα να βιδώνω, να κόβω, να καρφώνω. Βρισκόμουν καθιστός
στην ένταση της δουλειάς και χρειαζόταν κάποια στιγμή να πάρω μια βίδα: έπρεπε να αφήσω τα
εργαλεία, ν σηκωθώ, να περπατήσω μέχρι το σημείο που βρίσκονταν η βίδα, να τη
βρω, να επιστρέψω να καθίσω και πάλι και να συνεχίσω να δουλεύω. Με ένα
συνεργάτη αυτό γα γινόταν άμεσα και εύκολα.
Πρέπει
εδώ να πω ότι το μεγάλο πλεονέκτημα του χώρου είναι το μέγεθός του. Ωστόσο αυτό
το πλεονέκτη μα μετασχηματίζεται σε
δυσκολία όταν κανείς εργάζεται διότι για την παραμικρή ανάγκη θα πρέπει να
μετακινηθεί δεκάδες (κυριολεκτικά) μέτρα. Δεκάδες μέτρα διήνυσα, χιλιόμετρα
πλέον σε αυτό τον χώρο και συνολικά κάλυψα άπειρες φορές την απόσταση από τον
ένα χώρο στον άλλο.
15
Σεπτεμβρίου 2013
Τα δίχτυα αποτελούν βασικό μέρος της
δουλειάς μου από την αρχή του 2000. Βλέποντας όλα αυτά τα νήματα από τα οποία
κρεμιόνταν τα έργα μου θέλησα κάποια στιγμή να κατασκευάσω ένα πλέγμα και να τα «κανονικοποιήσω». Έτσι άρχισα να
υφαίνω δίχτυα πολλά δίχτυα και σκάλες. Οι σκάλες είχαν ως σκοπό να «ενώσουν»
περιοχές, να οριοθετήσουν διαδρομές, να κατασκευάσουν οδούς ενότητας. Τα δίχτυα λειτουργούν ταυτόχρονα ω χωρίσματα
και ως κουκούλια που περιέχουν πράματα. Σκέφτομαι το έργο «άντε και καλή
φορμαλιστική ψαριά» που εμπεριείχε δεκάδες αντικείμενα σε ένα δίχτυ. Νομίζω ότι
σε αυτή την συγκυρία της ασπίδας τα δίχτυα μπορούν να λειτουργήσουν ως
ενοποιητικά στοιχεία μεταξύ των διαφόρων χώρων∙ να συμβάλουν κι αυτά στο χαώδες
που θέλω να είναι ο χώρος και να «καλύψουν» κενά. Οι Γέφυρες, οι αδύνατες γέφυρες, όπως τις ονομάζω θα
ενοποιούν στοιχεία, καταστάσεις χώρους∙ τελικά τις διαδρομές που και εγώ διανύω
μέσα στο χώρο.
16
Σεπτεμβρίου 2013
Ερχόμαστε στα χρυσώματα και στην έννοια
του «πολύτιμου». Το «πολύτιμο» βρίσκεται σε ένα χώρο όπου κυριαρχούν κάθε
είδους υλικά: από φτηνά και ανευρεθέντα μέχρι ακριβά. Το να χρυσώσω επιφάνειες
όπως της ασπίδας μου επιτρέπει να σχηματίζω χώρους ιδιαίτερους, σημεία αναφοράς
σε διαδρομές που σχηματίζουν σημεία εκκίνησης και αναχώρησης. Ταυτόχρονα το
φύλλο χρυσού, το ακριβό των 24Κ σχηματίζει το πιο γλυκό κίτρινο: δεν έχει σχέση
με την αποκρουστική όψη της πολυτιμότητας αλλά αντίθετα με την γλυκύτατα της
αναφοράς σε έναν άλλο κόσμο, μια άλλη περιοχή γνώσης.
Θα
υπάρχουν τρία αντικείμενα με επένδυση μετάλλου: το ένα με χρυσό, το ένα με
ασήμι/αλουμίνιο, τα τρίτο με χαλκό. Από τα τρία η μόνη επιφάνεια που θα έχει
αυθεντικό υλικό θα είναι εκείνη με το φύλλο χρυσού (λόγω κόστους).
Φωτο1
6
Οκτωβρίου 2013
Βρέθηκα στους Ψαράδες και συνέλεξα υλικό
για την διαδικασία της Ασπίδας. Το υλικό το συγκέντρωσα από το δάσος των Κέδρων
του Αγίου Γεωργίου πάνω από τους Ψαράδες. Το υλικό είναι κλαδιά κέδρου τα οποία
θα δεθούν το ένα με το άλλο έτσι ώστε να σχηματίσουν το πιο μακρύ κλαδί στον κόσμο (στον κόσμο τούτο). Τα
κλαδιά του κέδρου μοιάζουν με ανθρώπινο μύ που εκτείνεται στο άπειρο. Θα
μοιάζει σαν ένα τεντωμένο χέρι. Ένα τεντωμένο χέρι ικεσίας; Ένα τεντωμένο χέρι
επέκτασης; Επίκλησης;
Το έργο θα έρθει να
προστεθεί στις σκάλες, τις γέφυρες, όλες εκείνες τις διαδρομές που κτίζουν τον
χώρο στον Γρηγοριάδη. Θα λειτουργεί αντιθετικά στα δίχτυα που ήδη είναι πάνω
από 10. Τα δίχτυα με την διάταξη καμπυλωμένων επιπέδων θα διαπερνούνται από τις
οριζόντιες ενέργειες που σχηματίζουν οι γέφυρες, οι σκάλες, τα κλαδιά.
15
Οκτωβρίου 2013
Το Τέταρτο Δελτίο Τύπου
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Η ασπίδα των χιλίων υλικών
20
Οκτωβρίου 2013, 17:00 έως 20:00μμ
Η
Πινακοθήκη Γρηγοριάδη πρόκειται να επεκτείνει τους χώρους της εγκαινιάζοντας τη
Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη. Ο χώρος είναι ακόμη υπό διαμόρφωση, ωστόσο ενεργοποιείται εικαστικά με τη
διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα
1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης του ζωγράφου Γιάννη Ζιώγα.
Η διαδικασία ξεκίνησε τον Μάιο και θα
ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο 2013. Κάθε φάση θα παρουσιάζεται στο κοινό ενώ η
διαδικασία θα είναι ανοικτή σε όποιον/α ενδιαφέρεται να την παρακολουθήσει τόσο
με επισκέψεις όσο και στο: http://aspidatouachillea.blogspot.gr/.
Στο πλαίσιο
αυτής της διαδικασίας κατασκευάζεται ένα συλλογικό έργο με τίτλο:
Η ασπίδα των χιλίων υλικών
Το έργο
σχηματίζεται από όσους/ες ενδιαφέρονται να μεταπλάσουν το βασικό σχήμα του
κτιρίου Ασπίδα του Αχιλλέα σε προβολή μιας δικιάς τους προσωπικής
αφήγησης/προσέγγισης. Με αυτό τον τρόπο αναπτύσσεται περαιτέρω η ιδέα να
λειτουργήσει ο χώρος ως ένα ανοικτό εργαστήριο ιδεών με συμμετοχικότητα τόσο
στην ανάπτυξη του έργου όσο και στη διαμόρφωση των ιδεών που το σχηματίζουν. Η
εικαστική πρακτική δεν είναι ένα κλειστό σύστημα αυτοαναφορικότητας του
καλλιτέχνη που κάποια στιγμή δημοσιοποιείται με μια έκθεση αλλά μια αέναη
διαδικασία ανοικτής σχεσιακής προσέγγισης.
Την Κυριακή 20 Οκτωβρίου το απόγευμα Η ασπίδα των χιλίων υλικών θα αποκτήσει
την πρώτη της μορφή αφού οι πρώτες ασπίδες/έργα θα τοποθετηθούν στο χώρο. Οι
συμμετέχοντες/ουσες θα φέρουν τα έργα τους στο χώρο και θα σχηματιστεί μια
στήλη/σκάλα από αυτά. Σε αυτό το πλαίσιο θα διερευνηθούν έννοιες όπως της
ανόδου, της επικοινωνίας, της αλληλόδρασης.
Το πρόγραμμα
έχει ως εξής:
17:00: ξενάγηση στο χώρο από τον καλλιτέχνη
18:00: ομιλία του Θανάση Μουτσόπουλου,
Αναπληρωτή Καθηγητή, Πολυτεχνείο Κρήτης με θέμα: Τέχνη και Υποσυνείδητο: μια
ανασκόπηση
19:00: σχηματισμός/ανάπτυξη του έργου: Η ασπίδα των χιλίων υλικών.
9
Νοεμβρίου 2013
Μια
από τις πιο σημαντικές ίσως μέρες της διαδικασίας: η τοποθέτηση του μηχανισμού
που περιστρέφει την Ασπίδα. Ο Θωμάς
ένας μηχανουργός που έχει το δικό του εργαστήριο πολύ κοντά στο δικό μου μας
έδωσε την πιο ικανοποιητική λύση. Πήρε ένα από τα μοτοράκια, έφτιαξε μια
σιδηροκατασκευή και ενεργοποίησε μια
περιστροφή που επιτρέπει στο τελάρο να γυρίζει με μία στροφή στα 57 δεύτερα. Η
όλη διαδικασία της εγκατάστασης αλλά και της πρώτης περιστροφής ήταν μια μαγεία
που ευτυχώς αποτυπώθηκε. Ήταν περίπου
σαν να εκτοξεύαμε τον πύραυλο στο φεγγάρι.
Μετά
από ένα δίωρο προεργασίας ο μηχανισμός τέθηκε σε λειτουργία και ο κυκλικός
δίσκος της Ασπίδας άρχισε να περιστρέφεται: η μαγεία στο απόλυτο.
Νοιώθω
ότι ολοκλήρωσα το ένα άκρο της Ασπίδας: την επιφάνεια, την εικόνα της. Μένει
πλέον να φτιάξω την κατασκευή/κτίριο που νοητά θα την περικλείει. Ποιός ξέρει;
Ίσως έτσι να έχω ολοκληρώσει το ταξίδι μου.
Οι
σχέσεις πάνω στην επιφάνεια άλλαξαν με μιας όταν άρχισε η περιστροφή. Τίποτα
δεν ήταν το ίδιο: όλα ανακατεμένα σε μια αέναη διαδικασία εναλλαγών όπου η μια
σχέση έδινε τη θέση της στην άλλη. Ο χώρος ο ζωγραφικός πήρε μια άλλη διάσταση∙
έπαψε να είναι ο χώρος της στατικής εικόνας, η ζωγραφική εικόνα έγινε
κινούμενη. Δεν γνωρίζω άλλο παράδειγμα κινούμενης εικόνας στην ιστορία της
ζωγραφικής. Το σημαντικό είναι ότι η κίνηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της
ζωγραφικής επιφάνειας και όχι ένα εντυπωσιακό εφέ. Αλλάζει με την κίνηση
απολύτως η σχέση του έργου με τον θεατή. Ο Θεατής πλανιέται με το βλέμμα του
πάνω από μια δίνη σχημάτων και επεισοδίων. Το Ηρακλείτειο τα πάντα ‘ρει στο απόλυτο. Δεν έχω χρόνο να εργαστώ πάνω στην
εικόνα πριν τα Χριστούγεννα αλλά πιστεύω ότι τα Χριστούγεννα που θα έχω χρόνο
θα δω πως θα σχηματίσω καινούργιες τεχνικές προσέγγισης της εικόνας με βάση την
κίνηση του τελάρου.
Η
εικόνες εναλλάσσονται το «πάνω» και το «κάτω» δεν έχουν πλέον σημασία το μόνο
που υπάρχει η εικόνα, η ίδια η παρουσία της ζωής και της ύπαρξης. Πως θα το δω
το έργο αυτό όταν πραγματικά θα έχω χρόνο να σταθώ απέναντί του τα Χριστούγεννα
και όχι τώρα που το βλέπω ως θεατής? Ο καιρός θα δείξει.
2
Δεκεμβρίου 2013
Η Ασπίδα εξελίσσεται μόνο στο νού. Ίσως ούτε και σε αυτόν. Οι διαρκείς μετακινήσεις επιβάλουν μια σχεδόν
νοητή διεργασία. Η Φλωρινοαθηνοχαλκίδα δεν διασπά τον χρόνο. Θα πρέπει να
περιμένω τα Χριστούγεννα για να εργαστώ.
Στο μεταξύ
ετοιμαζόμαστε για την παρουσίαση της Κυριακής 8 Δεκεμβρίου καθώς και για την
παρουσίαση στην Καλών Τεχνών.
Το Πέμπτο Δελτίο Τύπου
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Η ασπίδα
των χιλίων υλικών
Κυριακή
8 Δεκεμβρίου
Στην διαδικασία Η ασπίδα των
χιλίων υλικών έχουν φέρει μέχρι τώρα έργα τους οι:
Μαρία Βολιώτη, Ρένα
Καλούδη-Βαμβατσούλη, Μαρία Παπαλεξίου,
Γεωργία Πέππα, Σοφία Καϊτατζή, Βασιλική Κωνσταντινοπούλου, Μαρία
Λάμπρου, Μαρία Ντάρλα, Ερμιόνη Σκευάκη, Βιβή Σκλιά, Μαργαρίτα Χατζηστεφάνου, Ελένη Χριστούλια..
Φωτο1
Τα έργα
αποτελούν προσωπικές ερμηνείες ενός σχήματος που έχει καταστεί αρχετυπικό για
τον Γιάννη Ζιώγα. Ευχαριστώ όσες συμμετείχαν για την πολύτιμη και γεμάτη κέφι
συμβολή τους στην διαδικασία. Την Κυριακή 20 Οκτωβρίου το απόγευμα Η ασπίδα
των χιλίων υλικών απέκτησε την πρώτη της μορφή αφού οι πρώτες ασπίδες/έργα
τοποθετήθηκαν στο χώρο. Οι συμμετέχοντες/ουσες έφεραν τα έργα τους στο χώρο και
σχηματίστηκαν οι πρώτες σχέσεις της αλληλεπίδρασης των έργων με τον χώρο. Οι
ασπίδες που τοποθετήθηκαν είχαν ποικιλομορφία υλικών (γυαλί, μέταλλο,
ζωγραφική, χαρτόνι, σπόρους, οδοντιατρικά υλικά, καλάι, ύφασμα, ξεραμένα φύλλα,
καραμέλα, σπάγγοι, σκουριασμένες επιφάνειες είναι μόνο μερικά από τα υλικά που
χρησιμοποιήθηκαν) ενεργοποιώντας
ποικίλες προσεγγίσεις και διευρύνοντας τις έννοιες του έργου. Τα έργα
εστάλησαν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας: Αττική, Φλώρινα, Καβάλα,
Θεσσαλονίκη.
Αρχικά
τοποθετήθηκαν είτε σε ένα δίχτυ είτε στο εσωτερικό της ασπίδας υπό κατασκευή
(φώτο1)
Τα έργα τους που έχουν σταλεί μέχρι
τώρα είναι αναρτημένα στο http://aspidatouachillea.blogspot.gr/ .Η τελική
τοποθέτηση στον χώρο θα πραγματοποιηθεί εν καιρώ ταυτόχρονα με την τελική
παρουσίαση της διαδικασίας.
Την Κυριακή
8 Δεκεμβρίου θα υπάρξει μια νέα συνάντηση όπου καινούργιες ασπίδες θα
προστεθούν. Όσες/οι θέλετε μπορείτε να φέρετε καινούργιες ασπίδες εκείνη την
ημέρα ή να επικοινωνήσετε με το yziogas@uowm.gr
για να ενημερώσετε που μπορείτε να τις προσκομίσετε. Η ασπίδα των χιλίων
υλικών θα αποκτήσει τη δεύτερη της μορφή αφού οι καινούργιες ασπίδες/έργα
θα τοποθετηθούν στο χώρο. Οι συμμετέχοντες/ουσες θα φέρουν τα έργα τους στο
χώρο και θα σχηματιστεί μια στήλη/σκάλα από αυτά. Σε αυτό το πλαίσιο θα
διερευνηθούν έννοιες όπως της ανόδου, της επικοινωνίας, της αλληλόδρασης, της
συμμεοχικότητας.
Το πρόγραμμα
έχει ως εξής:
17:00: ξενάγηση στο χώρο από τον καλλιτέχνη
18:00: θα πραγματοποιηθούν οι παρακάτω
ομιλίες:
Αικατερίνη Τριανταφυλλοπούλου, Υποψήφια
Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών:
Η έννοια της "Διάρρηξης" ως σημείο ερμηνευτικής στο έργο
του Γιάννη Ζιώγα
Το σημείο στη γεωμετρία ορίζει το ελάχιστο στοιχείο του χώρου.
Πρόκειται για μια θεμελιώδη έννοια, που περιγράφει κάτι που δεν έχει
διαστάσεις. Ως εκ τούτου, έχει άπειρες δυνατότητες. Το ταξίδι του Γιάννη Ζιώγα
από την "Ουτοπία στο Επέκεινα" προϋποθέτει τη διάρρηξη των πάσης
φύσεως ορίων. Η "Ασπίδα του Αχιλλέα" αποτελεί τον μίτο του σε αυτό το
ατέρμονο ταξίδι. Είναι ένα διαρκές σημείο αναφοράς, που λειτουργεί ως δοχείο,
αλλά και ως γενεσιουργός δύναμη της μνήμης του.
Δρ Ούρεσης Τοντόροβιτς , Θεωρητικός της Βυζαντινής και Μοντέρνας τέχνης, αγιογράφος,
καλλιτέχνης
Μια εικονική Ασπίδα ως επαναφορά άσκησης της εσχατολογικής μνήμης
To έργο του Ζιώγα με θέμα «Ασπίδα
του Αχιλλέα 1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης» είναι μια
εικαστική άσκηση προσωπικής αλλά και συλλογικής μνήμης η οποία εξ άλλου
συγγενεύει με ορισμένες εσχατολογικές διαστάσεις της βυζαντινής εικόνας και
συνεπώς θέτει πολυδιάστατα ερωτήματα.
19:00: Δεύτερος σχηματισμός/ανάπτυξη
του έργου: Η ασπίδα των χιλίων υλικών.
Απευθύνουμε
λοιπόν ένα δεύτερο κάλεσμα με καταληκτική ημερομηνία την Κυριακή 8 Δεκεμβρίου για όσους/ες θα
ήθελαν να συμμετάσχουν στην διαδικασία.
Επισυνάπτουμε
κείμενο με τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν τα έργα που θα κατατεθούν.
Το Έκτο Δελτίο Τύπου
Παρουσίαση του έργου
στο 1ο Εργαστήριο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών
11 Δεκεμβρίου 2013, 12:00
Η
Πινακοθήκη Γρηγοριάδη πρόκειται να επεκτείνει τους χώρους της εγκαινιάζοντας τη
Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη. Ο χώρος είναι ακόμη υπό διαμόρφωση, ωστόσο ενεργοποιείται εικαστικά με τη
διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα
1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης του ζωγράφου Γιάννη Ζιώγα.
Η
διαδικασία ξεκίνησε τον Ιανουάριο και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο 2013. Ο
χώρος εργασίας και το ανοικτό εργαστήριο που σχηματίζουν
την Ασπίδα του Αχιλλέα είναι ο υπό διαμόρφωση χώρος της
Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη. Το γεγονός ότι η διαδικασία Ασπίδα του Αχιλλέα
1978-2013, το απωθημένο μιας μνήμης, πραγματοποιείται στον μελλοντικό χώρο
της Γλυπτοθήκης Γρηγοριάδη προσδίδει στο γεγονός έναν πρόσθετο ρόλο:
ενεργοποιείται το μελλοντικό κέλυφος που θα στεγάσει ένα χώρο πολιτισμού, με
την ενέργεια κατασκευής ενός έργου τέχνης. Μέσα σε ένα υπό κατασκευή χώρο
(Γλυπτοθήκη Γρηγοριάδη), δημιουργείται μια διαδικασία κατασκευής ενός σύγχρονου
έργου τέχνης (Ασπίδα του Αχιλλέα).
Κάθε φάση θα
παρουσιάζεται στο κοινό ενώ η διαδικασία θα είναι ανοικτή σε όποιον/α
ενδιαφέρεται να την παρακολουθήσει τόσο με επισκέψεις όσο και στο: http://aspidatouachillea.blogspot.gr/.
Το έργο εξελίσσεται με ένα πολυσύνθετο τρόπο
που συνδυάζει την προσωπική ερευνητική εργασία με συλλογικές διαδικασίες. Το
εργαστήριο γίνεται ένας χώρος «ανοικτότητας» όπου η συμμετοχή όσων παρακολουθούν
την διαδικασία κατασκευής αποτελεί ενεργό «υλικό» του σχηματισμού του έργου. Η
ανταλλαγή ιδεών είναι συνεχής και εναργής, το έργο δεν αποτελεί μόνο την ιδέα
ενός καλλιτέχνη/συγγραφέα αλλά το αποτέλεσμα μιας σειράς ενεργοποιημένων
διαδικασιών.
Η διαδικασία
θα παρουσιαστεί στο 1ο Εργαστήριο της Ανωτάτης Σχολής Καλών
Τεχνών την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 12:30 μμ, (Πειραιώς 256, Αγ. Ι. Ρέντης).
Θα μιλήσουν ο
ζωγράφος, επίκουρος καθηγητής ΤΕΕΤ, Φλώρινα, Γιάννης Ζιώγας και ο συλλέκτης Γιώργος
Γρηγοριάδης. Θα συντονίσει ο αναπλ. καθηγητής Άγγελος Αντωνόπουλος.
3
Δεκεμβρίου 2013
Ξημερώνει στο
Μεσονήσι, ανυπομονώ να ξαναδώ τις Ασπίδες μου τον χώρο μου, την πατρίδα εικόνων
που τόσο μου έχει λείψει.
